D Vitamini Nedir ve Ne İşe Yarar?

D vitamini, sağlık için ihtiyacınız olan bir besindir. Vücudunuzun, güçlü kemikler için ana yapı taşlarından biri olan kalsiyumu emmesine yardımcı olur. Kalsiyumla birlikte D vitamini, kemikleri incelten, zayıflatan ve kırılma olasılığını artıran bir hastalık olan osteoporoz gelişmesinden korunmanıza yardımcı olur. Vücudunuzun diğer işlevler için de D vitaminine ihtiyacı vardır. Kaslarınızın hareket etmesi için ona ihtiyacı vardır ve beyninizle vücudunuz arasında mesajları taşımak için sinirlerinizin buna ihtiyacı vardır. Bağışıklık sisteminizin istilacı bakteri ve virüslerle savaşmak için D vitaminine ihtiyacı vardır.

Ne kadar D vitaminine ihtiyacım var?

Her gün ihtiyacınız olan D vitamini miktarı yaşınıza bağlıdır. Ortalama günlük önerilen miktarlar aşağıda mikrogram (mcg) ve Uluslararası Birimler (IU) cinsinden listelenmiştir:

Hangi besinler D vitamini sağlar?

Çok az gıda doğal olarak D vitamini içerir. Güçlendirilmiş gıdalar Amerika Birleşik Devletleri’ndeki insanların diyetlerindeki D vitamininin çoğunu sağlar. Bir yiyecek veya içecekteki D vitamini miktarını öğrenmek için besin değerleri tablosunu inceleyin.

• ABD süt arzının neredeyse tamamı fincan başına yaklaşık 3 mcg (120 IU) D vitamini ile güçlendirilmiştir. Soya sütü, badem sütü ve yulaf sütü gibi birçok bitki bazlı alternatif benzer şekilde takviye edilmiştir. Ancak peynir ve dondurma gibi sütten yapılan yiyecekler genellikle zenginleştirilmemiştir.
• D vitamini birçok kahvaltılık gevreklere ve bazı marka portakal suyu, yoğurt, margarin ve diğer gıda ürünlerine eklenir.
• Yağlı balıklar (alabalık, somon, ton balığı ve uskumru gibi) ve balık karaciğeri yağları en iyi doğal D vitamini kaynakları arasındadır.
• Sığır karaciğeri, yumurta sarısı ve peynir az miktarda D vitamini içerir.
• Mantarlar biraz D vitamini sağlar. Bazı mantarlar, D vitamini içeriğini artırmak için ultraviyole ışığa maruz kalmıştır.

Güneşten D vitamini alabilir miyim?

Çıplak cildiniz güneşe maruz kaldığında vücudunuz D vitamini yapar. Çoğu insan bu şekilde en azından bir miktar D vitamini alır. Ancak bulutlar, sis, yaşlılık ve koyu renkli cilde sahip olmak, cildinizin yaptığı D vitamini miktarını azaltır. Ayrıca, cildiniz bir pencereden güneş ışığından D vitamini yapmaz.

Güneş ışığından gelen ultraviyole radyasyon cilt kanserine neden olabilir, bu nedenle güneşte geçirdiğiniz süreyi sınırlamak önemlidir. Güneş kremi D vitamini üretimini sınırlasa da, sağlık uzmanları birkaç dakikadan fazla güneşte kaldığınızda güneş koruma faktörü (SPF) 15 veya daha fazla olan güneş kremi kullanmanızı önerir.

Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u  ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.

Ne tür D vitamini diyet takviyeleri mevcuttur?

D vitamini, multivitamin / multimineral takviyelerinde bulunur. Ayrıca , yalnızca D vitamini veya birkaç başka besin maddesiyle birlikte D vitamini içeren diyet takviyelerinde de bulunur. Takviyelerdeki iki D vitamini formu D2 (ergokalsiferol) ve D3’tür (kolekalsiferol). Her iki form da kanınızdaki D vitaminini artırır, ancak D3, onu D2’den daha yüksek ve daha uzun süre yükseltebilir. D vitamini yağda çözünür olduğundan, biraz yağ içeren bir yemek veya atıştırmalıkla alındığında en iyi şekilde emilir.

Yeterli D vitamini alıyor muyum?

D vitaminini yiyeceklerden, güneş ışığından ve diyet takviyelerinden aldığınız için, yeterince alıp almadığınızı anlamanın bir yolu, kanınızdaki D vitamini miktarını ölçen bir kan testidir. Kanda, 25-hidroksivitamin D olarak bilinen bir D vitamini formu, litre başına nanomol (nmol/L) veya mililitre başına nanogram (ng/mL) cinsinden ölçülür. Bir nmol/L, 0,4 ng/mL’ye eşittir. Örneğin, 50 nmol/L, 20 ng/mL ile aynıdır.

• 50 nmol/L (20 ng/mL) veya üzeri seviyeler çoğu insan için kemik ve genel sağlık için yeterlidir.
• 30 nmol/L’nin (12 ng/mL) altındaki seviyeler çok düşüktür ve kemiklerinizi zayıflatabilir ve sağlığınızı etkileyebilir.
• 125 nmol/L’nin (50 ng/mL) üzerindeki seviyeler çok yüksektir ve sağlık sorunlarına neden olabilir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde çoğu insanın kanında yeterli D vitamini düzeyi vardır. Bununla birlikte, neredeyse dört kişiden birinin kanında D vitamini düzeyi kemik ve genel sağlık için çok düşük veya yetersizdir.

Yazının kaynağı ABD olduğu için örnek olarak hep ABD verilmiştir. Ülkemizde gıdalarda D vitamini zenginleştirilmesi yapılmadığı için çok büyük bir kısmında D vitamini eksikliği yaşanmaktadır. 

Bazı insanların yeterli D vitamini alma konusunda diğerlerinden daha fazla sorun yaşama olasılığı daha yüksektir:

• Daha yaşlı yetişkinler. Yaşlandıkça, cildinizin güneş ışığına maruz kaldığında D vitamini yapma yeteneği azalır.
• Dışarı çıkmadıkları veya vücutlarını ve başlarını kapalı tuttukları için ciltlerini nadiren güneş ışığına maruz bırakan insanlar . Güneş kremi ayrıca cildinizin ürettiği D vitamini miktarını da sınırlar.
• Koyu tenli insanlar. Cildiniz ne kadar koyu olursa, güneş ışığına maruz kalmaktan o kadar az D vitamini alırsınız.
• Crohn hastalığı , çölyak hastalığı veya ülseratif kolit gibi yağ emilimini sınırlayan rahatsızlıkları olan kişiler . Bunun nedeni, tükettiğiniz D vitamininin yağ ile birlikte bağırsakta emilmesidir, bu nedenle vücudunuz yağ emmede sorun yaşıyorsa, D vitamini emmede de sorun yaşayacaktır.
• Obezite veya gastrik bypass ameliyatı geçirmiş kişiler . Diğer insanlardan daha fazla D vitaminine ihtiyaç duyabilirler.

Yeterli D vitamini almazsam ne olur?

Çocuklarda D vitamini eksikliği , kemiklerin yumuşak, zayıf, deforme ve ağrılı hale geldiği bir hastalık olan raşitizme neden olur . Gençlerde ve yetişkinlerde D vitamini eksikliği, kemik ağrısına ve kas güçsüzlüğüne neden olan bir hastalık olan osteomalaziye neden olur .

D vitamininin sağlık üzerindeki bazı etkileri nelerdir?

Bilim adamları, sağlığı nasıl etkilediğini daha iyi anlamak için D vitamini üzerinde çalışıyorlar. İşte bu araştırmanın gösterdiklerine birkaç örnek:

Kemik sağlığı ve osteoporoz
Uzun süreli D vitamini ve kalsiyum eksikliği, kemiklerinizin kırılgan hale gelmesine ve daha kolay kırılmasına neden olur. Bu duruma osteoporoz denir. Milyonlarca yaşlı kadın ve erkekte osteoporoz vardır veya bu durumu geliştirme riski vardır. Kaslar, dengeyi korumaya ve düşmeleri önlemeye yardımcı oldukları için sağlıklı kemikler için de önemlidir . D vitamini eksikliği zayıf, ağrılı kaslara yol açabilir.

Gıdalardan (ve gerekirse takviyelerden) önerilen miktarda D vitamini ve kalsiyum almak, sağlıklı kemiklerin korunmasına ve osteoporozun önlenmesine yardımcı olacaktır. D vitamini ve kalsiyum takviyeleri almak, yaşlı erişkinlerde kemik gücünü biraz artırır, ancak düşme veya kemik kırma riskini azaltıp azaltmadıkları net değildir.

Kanser

D vitamini meme, kolon, rektum veya akciğer kanseri gelişme riskini azaltmıyor gibi görünmektedir. D vitamininin prostat kanseri riskiniveya bu kanserden kurtulma şansını etkileyip etkilemediği açık değildir. Kandaki çok yüksek D vitamini seviyeleri, pankreas kanseri riskini bile artırabilir.

Klinik araştırmalar, D vitamini takviyelerinin (kalsiyum içeren veya içermeyen) kansere yakalanma riskinizi etkilemese de, bu hastalıktan ölme riskinizi biraz azaltabileceğini düşündürmektedir. D vitamininin kanseri önleme ve kansere bağlı ölümlerde oynadığı rolü daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kalp hastalığı

D vitamini sağlıklı bir kalp ve kan damarları ve normal kan basıncı için önemlidir. Bazı araştırmalar, D vitamini takviyelerinin, kalp hastalığı için ana risk faktörlerinden ikisi olan kan kolesterol seviyelerini ve yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Diğer çalışmalar hiçbir fayda sağlamaz. Aşırı kiloluysanız veya obeziteniz varsa, günde 20 mcg (800 IU) üzerindeki dozlarda D vitamini artı kalsiyum almak aslında kan basıncınızı yükseltebilir. Genel olarak, klinik deneyler, D vitamini takviyelerinin, kan vitamin düzeyleriniz düşük olsa bile kalp hastalığı geliştirme veya kalp hastalığından ölme riskini azaltmadığını bulmuştur.

Depresyon

Beyninizin düzgün çalışması için D vitamini gereklidir. Bazı çalışmalar, düşük D vitamini seviyeleri ile artan depresyon riski arasında bağlantılar bulmuştur. Bununla birlikte, klinik araştırmalar, D vitamini takviyesi almanın depresyon semptomlarını önlemediğini veya hafifletmediğini göstermektedir

Multipl skleroz

Ekvator yakınında yaşayan insanlar daha fazla güneşe maruz kalır ve daha yüksek D vitamini seviyelerine sahiptir. Ayrıca nadiren beyinden vücudun geri kalanına mesaj taşıyan sinirleri etkileyen bir hastalık olan multipl skleroz (MS) geliştirirler. Birçok çalışma, düşük kan D vitamini seviyeleri ile MS gelişme riski arasında bir bağlantı bulmuştur. Bununla birlikte, bilim adamları, D vitamini takviyelerinin MS’i önleyip önleyemeyeceğini gerçekten araştırmadılar. MS’li kişilerde yapılan klinik deneyler, D vitamini takviyeleri almanın semptomların kötüleşmesini veya geri gelmesini engellemediğini göstermektedir.

Tip 2 diyabet
D vitamini vücudunuzun kan şekeri düzeylerini düzenlemesine yardımcı olur . Bununla birlikte, diyabeti olan ve olmayan kişilerde yapılan klinik deneyler, ek D vitamininin kan şekeri düzeylerini, insülin direncini veya hemoglobin A1c düzeylerini (son 3 aydaki ortalama kan şekeri düzeyi) iyileştirmediğini göstermektedir. Diğer çalışmalar, D vitamini takviyelerinin, prediyabetli çoğu kişinin diyabet geliştirmesini engellemediğini göstermektedir.

Kilo kaybı

D vitamini takviyeleri almak veya D vitamini açısından zengin yiyecekler yemek kilo vermenize yardımcı olmaz.

D vitamini zararlı olabilir mi?

Evet, çok fazla D vitamini almak zararlı olabilir. Kanınızdaki çok yüksek D vitamini seviyeleri (375 nmol/L veya 150 ng/mL’den fazla) bulantı, kusma, kas güçsüzlüğü, konfüzyon, ağrı, iştahsızlık, dehidrasyon, aşırı idrara çıkma ve susama ve böbrek taşlarına neden olabilir. Aşırı yüksek D vitamini seviyeleri böbrek yetmezliğine, düzensiz kalp atışlarına ve hatta ölüme neden olabilir. Yüksek D vitamini seviyeleri, neredeyse her zaman diyet takviyelerinden aşırı miktarda D vitamini tüketilmesinden kaynaklanır. Cildiniz ürettiği D vitamini miktarını sınırladığı için güneş ışığından çok fazla D vitamini alamazsınız.

D vitamini için günlük üst sınırlar, tüm kaynaklardan (yiyecek, içecek ve takviyeler) alınan alımları içerir ve aşağıda mikrogram (mcg) ve uluslararası birimler (IU) cinsinden listelenmiştir. Bununla birlikte, sağlık uzmanınız, bir D vitamini eksikliğini tedavi etmek için bir süre için bu üst sınırların üzerinde dozlar önerebilir.

Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u  ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.

D vitamini için günlük üst sınırlar, tüm kaynaklardan (yiyecek, içecek ve takviyeler) alınan alımları içerir ve aşağıda mikrogram (mcg) ve uluslararası birimler (IU) cinsinden listelenmiştir. Bununla birlikte, sağlık uzmanınız, bir D vitamini eksikliğini tedavi etmek için bir süre için bu üst sınırların üzerinde dozlar önerebilir.

D vitamini ilaçlarla veya diğer besin takviyeleriyle etkileşime giriyor mu?

Evet, D vitamini takviyeleri bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. İşte birkaç örnek:

• Orlistat (Xenical® ve alli®) bir kilo verme ilacıdır . Vücudunuzun gıda ve takviyelerden emdiği D vitamini miktarını azaltabilir.
• Yüksek dozda D vitamini takviyesi alırsanız, kolesterol düşürücü statinler de işe yaramayabilir. Buna atorvastatin (Lipitor®), lovastatin (Altoprev® ve Mevacor®) ve simvastatin (FloLipid™ ve Zocor®) dahildir
• Prednizon (Deltasone®, Rayos® ve Sterapred®) gibi steroidler kandaki D vitamini seviyenizi düşürebilir.
• D vitamini takviyeleri alırsanız tiazid diüretikleri (Hygroton®, Lozol® ve Microzide® gibi) kan kalsiyum seviyenizi çok yükseğe çıkarabilir.

Doktorunuza, eczacınıza ve diğer sağlık uzmanlarına, aldığınız tüm diyet takviyeleri ve reçeteli veya reçetesiz ilaçlar hakkında bilgi verin. Diyet takviyelerinin ilaçlarınızla etkileşime girip girmediğini size söyleyebilirler. Ayrıca, aldığınız ilaçların vücudunuzun diğer besin maddelerini emme veya kullanma biçimini etkileyip etkilemediğini de açıklayabilirler.

Sağlık Profesyonelleri İçin

Yazının bu başlığından sonrası sağlık profesyonelleri için hazırlanmıştır.

D vitamini (“kalsiferol” olarak da anılır), birkaç gıdada doğal olarak bulunan, diğerlerine eklenen ve bir besin takviyesi olarak bulunan, yağda çözünen bir vitamindir. Ayrıca güneş ışığından gelen ultraviyole (UV) ışınları cilde çarptığında ve D vitamini sentezini tetiklediğinde endojen olarak üretilir.

Güneşe maruz kalma, yiyecekler ve takviyelerden elde edilen D vitamini biyolojik olarak inerttir (aktif madde değildir) ve aktivasyon için vücutta iki hidroksilasyona uğraması gerekir. Karaciğerde meydana gelen ilk hidroksilasyon, D vitaminini “kalsidiol” olarak da bilinen 25-hidroksivitamin D’ye [25(OH)D] dönüştürür. İkinci hidroksilasyon öncelikle böbrekte meydana gelir ve fizyolojik olarak aktif 1,25-dihidroksivitamin D’yi [1,25(OH)2D] oluşturur, aynı zamanda “kalsitriol” [ 1 ] olarak da bilinir.

D vitamini bağırsakta kalsiyum emilimini destekler ve normal kemik mineralizasyonunu sağlamak ve hipokalsemik tetaniyi (kasların kramp ve spazmlara yol açan istemsiz kasılması) önlemek için yeterli serum kalsiyum ve fosfat konsantrasyonlarını korur. Aynı zamanda kemik büyümesi ve osteoblastlar ve osteoklastlar tarafından kemiğin yeniden şekillenmesi için de gereklidir [ 1-3 ]. Yeterli D vitamini olmadan kemikler ince, kırılgan veya şekilsiz hale gelebilir. D vitamini yeterliliği çocuklarda raşitizmi ve yetişkinlerde osteomalaziyi önler. Kalsiyumla birlikte D vitamini de yaşlı yetişkinleri osteoporozdan korumaya yardımcı olur.

D vitamininin vücutta enflamasyonu azaltmanın yanı sıra hücre büyümesi, nöromüsküler ve bağışıklık fonksiyonu ve glikoz metabolizması gibi süreçlerin modülasyonu dahil olmak üzere başka rolleri vardır [1-3 ]. Hücre çoğalmasını, farklılaşmasını ve apoptozu düzenleyen proteinleri kodlayan birçok gen, kısmen D vitamini tarafından modüle edilir. Birçok dokuda D vitamini reseptörleri bulunur ve bazıları 25(OH)D’yi 1,25(OH)2D’ye dönüştürür.

Gıdalarda ve diyet takviyelerinde, D vitamininin kimyasal olarak sadece yan zincir yapılarında farklılık gösteren iki ana formu vardır: D2 (ergokalsiferol) ve D3 _{(kolekalsiferol).} Her iki form da ince bağırsakta iyi emilir. Emilim, basit pasif difüzyonla ve bağırsak zarı taşıyıcı proteinlerini içeren bir mekanizma ile gerçekleşir [ 4 ]. Bağırsakta aynı anda yağ bulunması, D vitamini emilimini artırır, ancak bazı D vitamini, diyet yağı olmadan bile emilir. Ne yaşlanma ne de obezite bağırsaktan D vitamini emilimini değiştirmez [ 4 ].

25(OH)D serum konsantrasyonu şu anda D vitamini durumunun ana göstergesidir. Endojen olarak üretilen ve gıdalardan ve takviyelerden elde edilen D vitaminini yansıtır [ 1 ]. Serumda, 25(OH)D’nin 15 günlük oldukça uzun bir dolaşım yarı ömrü vardır [ 1 ]. 25(OH)D serum konsantrasyonları hem litre başına nanomol (nmol/L) hem de mililitre başına nanogram (ng/mL) cinsinden rapor edilir. Bir nmol/L, 0,4 ng/mL’ye eşittir ve 1 ng/mL, 2,5 nmol/L’ye eşittir.

D vitamini durumunun serum 25(OH)D konsantrasyonlarını ölçerek değerlendirilmesi, analizleri yürüten laboratuvarlar tarafından kullanılan mevcut testlerin (en yaygın iki tanesi antikorlar veya kromatografiyi içerir) önemli ölçüde değişkenliği nedeniyle karmaşıktır [5 , 6 ] . Sonuç olarak, kullanılan teste ve laboratuvara bağlı olarak bir bulgu yanlış olarak düşük veya yanlış olarak yüksek olabilir. Uluslararası D Vitamini Standardizasyon Programı, klinik ve halk sağlığı uygulamalarını iyileştirmek için 25(OH)D’nin laboratuvar ölçümünü standardize etmeye yönelik prosedürler geliştirmiştir [ 5 , 7-10 ].

25(OH)D’nin aksine, dolaşımdaki 1,25(OH)2D, genellikle D vitamini durumunun iyi bir göstergesi değildir çünkü saatlerle ölçülen kısa bir yarı ömrü vardır ve serum seviyeleri paratiroid hormonu, kalsiyum tarafından sıkı bir şekilde düzenlenir. ve fosfat [ 1 ]. 1,25(OH)2D seviyeleri tipik olarak D vitamini eksikliği şiddetli olana kadar azalmaz [ 2 ].

25(OH)D’nin serum konsantrasyonları ve sağlık
25(OH)D maruziyetin bir biyolojik belirteci olarak işlev görse de, 25(OH)D düzeylerinin vücut üzerindeki etkinin bir biyobelirteç işlevi görme derecesi (örn. sağlık durumu ile ilgili) veya sonuçlar) net değil [ 1 , 3 ].

Araştırmacılar, eksiklik (örn. raşitizm), kemik sağlığı için yeterlilik ve genel sağlık ile ilişkili serum 25(OH)D konsantrasyonlarını kesin olarak belirlememiştir. Ulusal Bilim, Mühendislik ve Tıp Akademilerindeki (NASEM) Gıda ve Beslenme Kurulu’nun (FNB) uzman bir komitesi, D vitamini gereksinimleriyle ilgili verileri inceledikten sonra, insanların serum 25(OH)’de D vitamini eksikliği riski altında olduğu sonucuna vardı. 30 nmol/L’den düşük D konsantrasyonları (12 ng/mL; “eksiklik” ve “yetersizlik” tanımları için bkz. Tablo 1) [ 1]. Bazı insanlar potansiyel olarak 30 ila 50 nmol/L (12–20 ng/mL) yetersizlik riski altındadır. Çoğu insan için 50 nmol/L (20 ng/mL) veya daha yüksek seviyeler yeterlidir. Buna karşılık, Endocrine Society, klinik uygulama için, D vitamininin kalsiyum, kemik ve kas üzerindeki etkisini maksimize etmek için 75 nmol/L’den (30 ng/mL) daha yüksek bir serum 25(OH)D konsantrasyonunun gerekli olduğunu belirtmiştir.

Kemik ve genel sağlık için optimal serum 25(OH)D konsantrasyonları belirlenmemiştir çünkü bunlar muhtemelen yaşamın evresine, ırka ve etnik kökene ve kullanılan her bir fizyolojik ölçüme göre değişir [1 , 13 , 14 ] . Ek olarak, 25(OH)D seviyeleri, artan D vitamini alımına yanıt olarak yükselse de, ilişki doğrusal değildir [ 1 ]. Artış miktarı, örneğin başlangıç ​​serum seviyelerine ve takviye süresine göre değişir.

Önerilen Alımlar

D vitamini ve diğer besinler için alım önerileri, NASEM’in uzman komiteleri tarafından geliştirilen Diyet Referans Alımlarında (DRI’lar) verilmektedir [ 1 ]. DRI, sağlıklı insanların besin alımlarını planlamak ve değerlendirmek için kullanılan bir dizi referans değer için genel terimdir. Yaşa ve cinsiyete göre değişen bu değerler şunları içerir:

• Tavsiye Edilen Diyet Ödeneği (RDA): Neredeyse tüm (%97-%98) sağlıklı bireylerin besin gereksinimlerini karşılamak için yeterli günlük ortalama alım düzeyi; genellikle bireyler için beslenme açısından yeterli diyetleri planlamak için kullanılır.
• Yeterli Alım (AI): Bu seviyedeki alımın beslenme yeterliliğini sağladığı varsayılır; Kanıtlar bir BKA geliştirmek için yetersiz olduğunda kurulur.
• Tahmini Ortalama Gereksinim (EAR): Sağlıklı bireylerin %50’sinin gereksinimlerini karşıladığı tahmin edilen ortalama günlük alım düzeyi; genellikle insan gruplarının besin alımlarını değerlendirmek ve onlar için beslenme açısından yeterli diyetleri planlamak için kullanılır; bireylerin besin alımlarını değerlendirmek için de kullanılabilir.
• Tolere Edilebilir Üst Alım Seviyesi (UL): Olumsuz sağlık etkilerine neden olması muhtemel olmayan maksimum günlük alım miktarı.

Bir FNB komitesi, sağlıklı insanlarda kemik sağlığını ve normal kalsiyum metabolizmasını sürdürmek için yeterli günlük alımları belirtmek üzere D vitamini için RDA’lar oluşturdu. D vitamini için RDA’lar hem mikrogram (mcg) hem de uluslararası birimler (IU) cinsinden listelenmiştir; 1 mcg D vitamini 40 IU’ya eşittir (Tablo 2). Bazı insanlar için güneş ışığı önemli bir D vitamini kaynağı olsa da, FNB, D vitamini RDA’larını insanların minimum düzeyde güneşe maruz kaldıkları varsayımına dayandırdı [ 1 ]. Bebekler için FNB komitesi, serum 25(OH)D düzeylerini 20 ng/mL’nin (50 nmol/L) üzerinde tutan ve kemik gelişimini destekleyen D vitamini miktarına dayalı AI’ler geliştirmiştir.

Dünyadaki diğer birçok ülke ve bazı profesyonel topluluklar, D vitamini alımları için biraz farklı kılavuzlara sahiptir [ 15 ]. Bu farklılıklar, D vitamininin biyolojisinin ve klinik etkilerinin tam olarak anlaşılmamasının, kılavuzların farklı amaçlarının (örneğin, sağlıklı bir popülasyonda halk sağlığı veya klinik uygulama için) ve/veya bazı gözlem kılavuzlarında kullanılmasının bir sonucudur. Endokrin Derneği, örneğin, serum 25(OH)D seviyelerini 75 nmol/L’nin (30 ng/mL) üzerinde tutmak için yetişkinlerin en az 37,5 ila 50 mcg (1.500–2.000 IU)/gün ek vitamine ihtiyaç duyabileceğini belirtmektedir. D ve çocukların ve ergenlerin günde en az 25 mcg (1.000 IU) ihtiyacı olabilir [ 11 ]. Buna karşılık, Birleşik Krallık hükümeti 4 yaş ve üstü vatandaşları için 10 mcg (400 IU)/gün alımını tavsiye etmektedir [ 16 ].

D Vitamini Kaynakları

Gıda
Çok az gıda doğal olarak D vitamini içerir. Yağlı balıkların eti (alabalık, somon, ton balığı ve uskumru gibi) ve balık karaciğeri yağları en iyi kaynaklar arasındadır [ 17 , 1 ]. Bir hayvanın diyeti, dokularındaki D vitamini miktarını etkiler. Sığır karaciğeri, yumurta sarısı ve peynir, öncelikle vitamin D3 ve metaboliti 25(OH)D3 şeklinde az miktarda D vitamini içerir. Mantarlar değişken miktarlarda D2 vitamini sağlar [ 17 ]. Piyasada bulunan bazı mantarlar, D 2 vitamini seviyelerini artırmak için UV ışığı ile işlenmiştir.. Ek olarak, Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), gıda ürünlerinde D2 vitamini kaynağı olarak kullanılmak üzere gıda katkı maddesi olarak UV ile işlenmiş mantar tozunu onayladı [ 18 ]. Çok sınırlı kanıt, çeşitli gıdalardan D vitamininin biyoyararlanımı açısından önemli bir fark olmadığını göstermektedir [ 19 ].

Hayvansal gıdalar tipik olarak D3 vitaminine ek olarak 25(OH)D formunda bir miktar D vitamini sağlar. Bu formun D vitamini durumu üzerindeki etkisi, gelişmekte olan bir araştırma alanıdır. Çalışmalar, 25(OH)D’nin serum 25(OH)D konsantrasyonlarını yükseltmek için ana vitaminden yaklaşık beş kat daha güçlü göründüğünü göstermektedir [ 17 , 20 , 21 ]. Bir çalışma, sığır eti, domuz eti, tavuk, hindi ve yumurtadaki 25(OH)D içeriği dikkate alındığında, gıdadaki toplam D vitamini miktarının ana vitamin miktarından 2 ila 18 kat daha fazla olduğunu bulmuştur. tek başına, yiyeceğe bağlı olarak [ 20 ].

Güçlendirilmiş gıdalar, Amerikan diyetlerindeki D vitamininin çoğunu sağlar [ 1 , 22 ]. _{Örneğin, ABD süt arzının neredeyse tamamı gönüllü olarak yaklaşık 3 mcg/fincan (120 IU), genellikle} D3 vitamini şeklinde takviye edilmektedir [ 23 ]. Kanada’da süt 0,88–1,0 mcg/100 mL (35–40 IU) ile takviye edilmelidir ve gerekli margarin miktarı en az 13,25 mcg/100 g’dır (530 IU). Peynir ve dondurma gibi sütten yapılan diğer süt ürünleri genellikle Amerika Birleşik Devletleri veya Kanada’da zenginleştirilmemiştir. Bitki sütü alternatifleri (soya, badem veya yulaftan yapılan içecekler gibi) genellikle güçlendirilmiş inek sütündekilere (yaklaşık 3 mcg [120 IU]/fincan) benzer miktarlarda D vitamini ile takviye edilir; Beslenme Gerçekleri etiketi, gerçek miktarı listeler [24 ]. Yemeye hazır kahvaltılık gevrekler, bazı marka portakal suyu, yoğurt, margarin ve diğer gıda ürünleri gibi genellikle ilave D vitamini içerir.

Amerika Birleşik Devletleri bebek formüllerinin 1–2,5 mcg/100 kcal (40–100 IU) D vitamini ile zenginleştirilmesini zorunlu kılar; Kanada’da 1–2 mcg/100 kcal (40–80 IU) gerekli miktardır [ 1 ].

* DV = Günlük Değer. FDA, tüketicilerin toplam diyet bağlamında gıdaların ve diyet takviyelerinin besin içeriklerini karşılaştırmasına yardımcı olmak için DV’ler geliştirdi. D vitamini için DV, yetişkinler ve 4 yaş ve üstü çocuklar için 20 mcg’dir (800 IU) [ 26 ]. Etiketler, porsiyon başına mcg cinsinden D vitamini içeriğini listelemeli ve ayrıca parantez içinde IU cinsinden miktarı listeleme seçeneğine sahip olmalıdır. DV’nin %20’sini veya daha fazlasını sağlayan yiyecekler, yüksek besin kaynakları olarak kabul edilir, ancak daha düşük DV yüzdeleri sağlayan yiyecekler de sağlıklı bir diyete katkıda bulunur.
** D vitamini yumurta sarısındadır.

Güneşe maruz kalma
Dünyadaki çoğu insan, D vitamini ihtiyacının en azından bir kısmını güneş ışığına maruz kalarak karşılar [ 1 ]. Yaklaşık 290–320 nanometre dalga boyuna sahip B Tipi UV (UVB) radyasyonu açıkta kalan deriye nüfuz eder ve kutanöz 7-dehidrokolesterolü previtamin D3’e dönüştürür, bu da D3 vitamini olur. Mevsim, günün saati, günün uzunluğu, bulut örtüsü, sis, cilt melanin içeriği ve güneş kremi UV radyasyonuna maruz kalmayı ve D vitamini sentezini etkileyen faktörler arasındadır. Yaşlı insanlar ve koyu tenli insanlar güneş ışığından daha az D vitamini üretebilirler [ 1 ]. UVB radyasyonu cama nüfuz etmez, bu nedenle bir pencereden içeride güneş ışığına maruz kalmak D vitamini üretmez [ 27 ].

Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u  ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.

UV radyasyona maruz kalmayı etkileyen faktörler, bireysel yanıt verme ve yeterli D vitamini seviyelerini korumak için gereken güneşe maruz kalma miktarı hakkındaki belirsizlikler, yeterli D vitamini sentezi için ne kadar güneşe maruz kalmanın gerekli olduğuna dair kılavuzlar sağlamayı zorlaştırmaktadır [15 , 28 ]. Bazı uzman kuruluşlar ve D vitamini araştırmacıları, örneğin, günde veya haftada en az iki kez, özellikle sabah 10 ile akşam 4 arasında, yaklaşık 5-30 dakika güneşe maruz kalmanın yüz, kollar, eller ve bacaklara güneş kremi olmadan uygulanmasını önermektedir. genellikle yeterli D vitamini sentezine yol açar [ 13 , 15 , 28 ]. %2 ila %6 UVB radyasyonu yayan ticari bronzlaşma yataklarının ölçülü kullanımı da etkilidir [ 13, 29 ].

Ancak, D vitamini sentezi için güneşin önemine rağmen, cildin güneş ışığına ve bronzlaşma yataklarından gelen UV radyasyonuna maruz kalmasını sınırlamak ihtiyatlı bir davranıştır [ 28 ]. UV radyasyonu bir kanserojendir ve UV maruziyeti cilt kanserinin en önlenebilir nedenidir. Federal kurumlar ve ulusal kuruluşlar, insanlar güneşe maruz kaldıklarında güneş koruma faktörü (SPF) 15 veya daha yüksek olan güneş kremi kullanmak da dahil olmak üzere cilt kanseri riskini azaltmak için fotokoruyucu önlemler alınmasını tavsiye ediyor [ 28 , 30]. SPF’si 8 veya daha fazla olan güneş kremleri, D vitamini üreten UV ışınlarını bloke ediyor gibi görünmektedir. Bununla birlikte, pratikte, insanlar genellikle yeterli miktarda güneş kremi uygulamazlar, güneşe maruz kalan tüm cildi örtmezler veya güneş kremini düzenli olarak yeniden uygulamazlar. Derileri, tipik olarak uygulanan güneş kremi miktarlarına rağmen muhtemelen bir miktar D vitamini sentezler [ 1 , 28 ].

Diyet takviyeleri Diyet takviyeleri, 

D2 veya D3 vitaminlerini içerebilir. D2 vitamini mayadaki ergosterolün UV ışınlaması kullanılarak üretilir ve D3 vitamini tipik olarak koyun yününden elde edilen lanolinden 7-dehidrokolesterolün ışınlanmasıyla üretilir [ 13 , 31 ]. Likenden elde edilen D3 vitamininin hayvansız bir versiyonu da mevcuttur [ 32 ]. Tüm hayvansal kaynaklı ürünlerden kaçınan kişiler, kaynak bulma ve işleme teknikleri hakkında bilgi almak için besin takviyesi üreticileriyle iletişime geçebilir.

D2 ve D3 vitaminlerinin her ikisi de serum 25(OH)D düzeylerini yükseltir ve raşitizmi tedavi etme konusunda eşdeğer yeteneğe sahip gibi görünmektedir [ 4 ]. Ek olarak, D2 ve D3 vitaminlerinin metabolizmasındaki ve hareketlerindeki çoğu adım aynıdır. Bununla birlikte, çoğu kanıt, D3 vitamininin serum 25(OH)D seviyelerini daha fazla artırdığını ve her iki formun da bağırsakta iyi emilmesine rağmen, bu yüksek seviyeleri vitamin D2’den daha uzun süre koruduğunu göstermektedir [ 33-36 ] .

Bizi instagramda takip etmeyi unutmayın. Takip etmek için tıkla! 

Bazı araştırmalar, D vitamininin 25(OH) D3 formunu içeren diyet takviyeleri kullanmıştır. Eşdeğer mikrogram dozu başına, 25(OH)D3, D3 vitamininden üç ila beş kat daha güçlüdür [ 37 , 38 ]. Bununla birlikte, şu anda ABD pazarındaki tüketiciler için hiçbir 25(OH)D3 diyet takviyesi mevcut görünmüyor [ 32 ].

D Vitamini Alımları ve Durumu

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki çoğu insan önerilen miktardan daha az D vitamini tüketiyor. 2015–2016 Ulusal Sağlık ve Beslenme İnceleme Araştırması’ndan (NHANES) alınan verilerin analizi, yiyecek ve içeceklerden günlük ortalama D vitamini alımının 5,1 mcg (204 IU) olduğunu buldu. ) erkeklerde, kadınlarda 4,2 mcg (168 IU) ve 2-19 yaş arası çocuklarda 4,9 mcg (196 IU) [ 39 ]. Aslında, 2013–2016 NHANES verileri, erkeklerin %92’sinin, kadınların %97’sinden fazlasının ve 1 yaş ve üstü kişilerin %94’ünün, yiyeceklerden EAR’den daha az 10 mcg (400 IU) D vitamini aldığını gösterdi. içecekler [ 40 ].

2015-2016 verilerinin analizi, Amerika Birleşik Devletleri’nde 2 yaş ve üzerindeki tüm bireylerin %28’inin D vitamini içeren bir besin takviyesi aldığını da gösterdi [ 39 ]. Ayrıca, 2-5 yaş arası katılımcıların %26’sı ve 6-11 yaş arası katılımcıların %14’ü takviye almıştır; oranlar yaşla birlikte 12-19 yaşındakilerde %10’dan 60 yaş ve üstü erkeklerde %49’a ve kadınlarda %59’a yükseldi. Toplam D vitamini alımı, takviye kullanımıyla tek başına diyete göre üç kat daha fazlaydı; 2 yaş ve üstü bireyler için tek başına yiyecek ve içeceklerden ortalama alım 4,8 mcg (192 IU) iken, diyet takviyeleri dahil edildiğinde 19,9 mcg’ye (796 IU) yükseldi.

Bazı insanlar çok yüksek dozda D vitamini takviyesi alırlar. 2013-2014’te ABD yetişkin nüfusunun tahminen %3,2’si 100 mcg (4.000 IU) veya daha fazla D vitamini içeren takviyeler aldı [ 41 ].

Yiyeceklerden, içeceklerden ve hatta diyet takviyelerinden alınan D vitamini temelinde, ABD nüfusunun büyük bir bölümünün D vitamini yetersizliğine sahip olması beklenebilir. Bununla birlikte, D vitamini alımlarını serum 25(OH)D düzeyleriyle karşılaştırmak sorunludur. Bunun bir nedeni, güneşe maruz kalmanın D vitamini durumunu etkilemesidir, bu nedenle serum 25(OH)D seviyeleri, yalnızca diyetle alınan D vitamini temelinde tahmin edilenden genellikle daha yüksektir [ 1 ] . Diğer bir sebep ise hayvansal gıdaların bir miktar 25(OH)D içermesidir. D vitamininin bu formu alım anketlerine dahil edilmemiştir ve serum 25(OH)D düzeylerini yükseltmede D2 veya D3 vitaminlerinden çok daha etkilidir [ 42 ].

NHANES 2011–2014 verilerinin serum 25(OH)D seviyelerine ilişkin bir analizi, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki 1 yaş ve üzerindeki çoğu kişinin FNB eşik değerlerine göre yeterli D vitamini alımına sahip olduğunu bulmuştur [ 43]. Bununla birlikte, %18’i yetersizlik riski altındaydı (30–49 nmol/L [12–19,6 ng/mL] seviyeleri) ve %5’i eksiklik riski altındaydı (30 nmol/L’nin [12 ng/mL] altındaki seviyeler) . Yüzde dördü 125 nmol/L’den (50 ng/mL) daha yüksek seviyelere sahipti. Eksiklik riski oranları 1-5 yaş arası çocuklarda en düşüktü (%0,5), 20-39 yaş arası yetişkinlerde %7,6 ile zirve yaptı ve 60 yaş ve üstü yetişkinlerde %2,9’a düştü; paternler yetersizlik riskleri için benzerdi. Eksiklik oranları ırk ve etnik kökene göre değişiyordu: Hispanik olmayan Siyahların %17,5’i, Hispanik olmayan Asyalıların %7,6’sı, Hispaniklerin %5,9’u ve İspanyol olmayan Beyazların %2,1’i D vitamini eksikliği riski taşıyordu. Yine, model yetersizlik riski için benzerdi. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki D vitamini durumu, 2003–2004 ve 2013–2014 arasındaki on yılda sabit kaldı.

D vitamini eksikliği

İnsanlarda D vitamini eksikliği zaman içinde normal alımlar tavsiye edilenden daha düşük olduğunda, güneş ışığına maruz kalma sınırlı olduğunda, böbrekler 25(OH)D’yi aktif formuna dönüştüremediğinde veya sindirim sisteminden D vitamini emilimi yetersiz olduğunda gelişebilir. D vitamini açısından düşük diyetler, süt alerjisi veya laktoz intoleransı olan kişilerde ve ovo-vejetaryen veya vegan diyeti tüketenlerde daha yaygındır [ 1 ].

Çocuklarda D vitamini eksikliği, kemik dokusunun uygun şekilde mineralize olmamasıyla karakterize edilen, yumuşak kemikler ve iskelet deformiteleri ile sonuçlanan bir hastalık olan raşitizm olarak kendini gösterir [44 ]. Şiddetli raşitizm, kemik deformiteleri ve ağrıya ek olarak gelişme geriliğine, gelişimsel gecikmeye, hipokalsemik nöbetlere, tetanik spazmlara, kardiyomiyopatiye ve diş anormalliklerine neden olabilir [ 45 , 46 ].

D vitamini desteği olmadan uzun süreli özel emzirme bebeklerde raşitizme neden olabilir ve Amerika Birleşik Devletleri’nde raşitizm en çok emzirilen Siyah bebekler ve çocuklar arasında yaygındır [ 47 ]. Bir Minnesota ilçesinde, 2000’den başlayarak on yılda 3 yaşından küçük çocuklarda raşitizm insidans oranı 100.000’de 24.1 idi [ 48 ]. Raşitizm esas olarak daha uzun süre emzirilen, düşük doğum ağırlıklı doğan, daha hafif ve diğer çocuklardan daha kısa olan Siyahi çocuklarda meydana geldi. Bebeklerde ve çocuklarda (7 yaşından küçük) raşitizm insidans oranı Kanada’da 2325 çocuk doktoru tarafından 2002-2004’te 100.000’de 2.9’du ve neredeyse tüm raşitizm hastaları emzirildi [49 ] .

Sütün (iyi bir kalsiyum kaynağı) ve kahvaltılık gevrekler ve margarin gibi diğer temel gıda maddelerinin 1930’larda D vitamini ile zenginleştirilmesi ve morina karaciğeri yağının kullanımı Amerika Birleşik Devletleri’nde raşitizmi nadir hale getirdi [28 , 50 ]. Bununla birlikte, raşitizm insidansı, özellikle Afrika, Orta Doğu ve Asya ülkelerinden gelen göçmenler arasında, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da bile küresel olarak artmaktadır [ 51 ]. Bu artışın olası açıklamaları arasında D vitamini metabolizmasındaki genetik farklılıklar, diyet tercihleri ​​ve daha az güneşe maruz kalmaya yol açan davranışlar yer alır [ 45 , 46 ].

Yetişkinlerde ve adölesanlarda, D vitamini eksikliği osteomalaziye yol açabilir; burada mevcut kemik, yeniden yapılanma süreci sırasında eksik veya kusurlu bir şekilde mineralize olur ve bu da zayıf kemiklere neden olur [46 ]. Osteomalazinin belirti ve semptomları raşitizme benzer ve kemik deformiteleri ve ağrı, hipokalsemik nöbetler, tetanik spazmlar ve diş anormalliklerini içerir [ 45 ].

D vitamini durumunun taranması, bu uygulama için herhangi bir endikasyondan bağımsız olarak, birinci basamak hekimleri tarafından sipariş edilen rutin laboratuvar kan çalışmasının daha yaygın bir parçası haline geliyor [ 6 , 52-54 ]. D vitamini eksikliği için bu tür bir taramanın sağlık sonuçlarında iyileşme sağlayıp sağlamadığını inceleyen hiçbir çalışma yoktur [ 55 ]. ABD Önleyici Hizmetler Görev Gücü (USPSTF), asemptomatik erişkinlerde D vitamini eksikliği taramasının yararlarını ve zararlarını değerlendirmek için yetersiz kanıt bulmuştur [ 6 ]. Hiçbir ulusal meslek kuruluşunun D vitamini eksikliği için nüfus taraması önermediğini de sözlerine ekledi.

Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u  ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.

D Vitamini Yetersizliği Riski Altındaki Gruplar

Doğal (takviye edilmemiş) gıda kaynaklarından tek başına yeterli D vitamini elde etmek zordur. Pek çok insan için, D vitamini takviyeli gıdaları tüketmek ve kendilerini biraz güneş ışığına maruz bırakmak, sağlıklı bir D vitamini durumunu korumak için gereklidir. Bununla birlikte, bazı grupların D vitamini gereksinimlerini karşılamak için diyet takviyelerine ihtiyacı olabilir. Aşağıdaki gruplar, yetersiz D vitamini durumuna sahip olma olasılığı en yüksek olanlar arasındadır.

Bizi instagramda takip etmeyi unutmayın. Takip etmek için tıkla! 

Emzirilen bebekler
Tek başına insan sütü tüketimi, bebeklerin D vitamini gereksinimlerini karşılamasını genellikle sağlamaz çünkü D vitamini 0,6 ila 2,0 mcg/L’den (25 ila 78 IU/L) [1 , 56 , 57 ] sağlar. İnsan sütünün D vitamini içeriği, annenin D vitamini durumu ile ilişkilidir; araştırmalar, en az 50 mcg (2.000 IU) D3 vitamini içeren günlük takviye alan annelerin sütünün daha yüksek besin seviyelerine sahip olduğunu göstermektedir [ 57 , 58 ].

UVB’ye maruz kalma bebeklerde D vitamini üretebilse de, Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) ebeveynlere 6 aydan küçük bebekleri doğrudan güneş ışığından uzak tutmalarını, onlara koruyucu giysiler ve şapkalar giymelerini ve maruz kalan cildin küçük bölgelerine güneş kremi sürmelerini tavsiye eder [ 59 ]. AAP, yalnızca ve kısmen emzirilen bebekler için doğumdan kısa bir süre sonra başlayıp sütten kesilene kadar devam eden ve en az 1.000 mL/gün D vitamini takviyeli mama veya tam yağlı süt tüketen bebekler için 10 mcg (400 IU)/gün D vitamini takviyesi önermektedir [ 57]. AAP ayrıca emzirilmeyen ve günde 1.000 mL’den az D vitamini takviyeli mama veya süt tüketen tüm bebekler için 10 mcg (400 IU)/gün ilave D vitamini önermektedir. NHANES 2009–2016 verilerinin bir analizi, emzirilen bebeklerin yalnızca %20,5’inin ve emzirilmeyen bebeklerin %31,1’inin bu önerilen miktarlarda takviyeleri aldığını bulmuştur [60 ].

Yaşlı yetişkinler
Yaşlı yetişkinler, kısmen derinin D vitamini sentezleme yeteneğinin yaşla birlikte azalması nedeniyle, D vitamini yetersizliği geliştirme riski altındadır [ 1 , 61 ]. Ek olarak, yaşlı yetişkinlerin kapalı alanlarda gençlere göre daha fazla zaman geçirmesi muhtemeldir ve diyetle vitamin alımı yetersiz olabilir [ 1 ].

Sınırlı güneş maruziyeti olan kişiler
Eve bağlı bireyler; dini nedenlerle uzun elbise, elbise veya başörtüsü giyen kişiler; ve güneşe maruz kalmayı sınırlayan mesleklere sahip kişiler, güneş ışığından yeterli miktarda D vitamini alma olasılığı düşük olan gruplar arasındadır [ 62 ]. Güneş kremi kullanımı ayrıca güneş ışığından D vitamini sentezini sınırlar. Bununla birlikte, güneş kremi kullanımının kapsamı ve sıklığı bilinmediği için, güneş kreminin D vitamini sentezini azaltmada oynayabileceği rol belirsizdir [ 1 ].

Koyu tenli insanlar
Derinin epidermal tabakasında daha fazla miktarda melanin pigmenti daha koyu bir cilde neden olur ve cildin güneş ışığından D vitamini üretme yeteneğini azaltır [ 1 ]. Örneğin Siyah Amerikalılar tipik olarak Beyaz Amerikalılardan daha düşük serum 25(OH)D seviyelerine sahiptir. Ancak, koyu tenli kişilerde bu düşük seviyelerin önemli sağlık sonuçları olup olmadığı açık değildir [ 14 ]. Örneğin, Afro-Amerikan soyundan gelenler, Beyazlara göre daha düşük kemik kırılması ve osteoporoz oranlarına sahiptir (aşağıdaki kemik sağlığı ve osteoporoz bölümüne bakın).

Yağ emilimini sınırlayan koşulları olan insanlar
D vitamini yağda çözünür olduğundan, emilimi bağırsağın diyet yağını emme yeteneğine bağlıdır [ 4 ]. Yağ malabsorpsiyonu, karaciğer hastalığı, kistik fibroz, çölyak hastalığı, Crohn hastalığı ve ülseratif kolitin bazı formlarını içeren tıbbi durumlarla ilişkilidir [ 1 , 63 ]. D vitamini eksikliği riskinin artmasına ek olarak, bu koşullara sahip kişiler, süt ürünleri (çoğu D vitamini ile zenginleştirilmiş) gibi belirli yiyecekleri yemeyebilir veya bu yiyeceklerden yalnızca küçük miktarlarda yiyebilirler. Bu nedenle, diyet yağını emmede güçlük çeken bireyler, D vitamini takviyesi gerektirebilir [ 63 ].

Obez veya gastrik bypass ameliyatı geçirmiş kişiler
Vücut kitle indeksi (VKİ) 30 veya daha fazla olan kişiler, obezitesi olmayan kişilere göre daha düşük serum 25(OH)D seviyelerine sahiptir. Obezite, derinin D vitamini sentezleme kapasitesini etkilemez. Bununla birlikte, daha fazla miktarda deri altı yağ, vitaminin daha fazlasını tutar [ 1 ]. Obez insanlar, normal kilolu insanlara benzer 25(OH)D seviyelerine ulaşmak için daha fazla D vitamini alımına ihtiyaç duyabilir [ 1 , 64 , 65 ].

Gastrik bypass ameliyatı geçirmiş obezite hastalarında da D vitamini eksikliği gelişebilir. Bu prosedürde, D vitamininin emildiği üst ince bağırsağın bir kısmı atlanır ve yağ depolarından kan dolaşımına taşınan D vitamini zamanla 25 (OH)D’yi yeterli seviyelere yükseltmeyebilir [ 66,67 ] . Amerikan Metabolik ve Bariatrik Cerrahi Derneği, Obezite Derneği ve İngiliz Obezite ve Metabolik Cerrahi Derneği dahil olmak üzere çeşitli uzman grupları, bariatrik cerrahiden önce ve sonra D vitamini taraması, izlenmesi ve yerine konması hakkında kılavuzlar geliştirmiştir [66, 68] .

D Vitamini ve Sağlık

D vitamini için DRI’ler oluşturan FNB komitesi, vitaminin önlemler dışında uzun bir potansiyel sağlık sonuçları listesi (örneğin, kronik hastalıklara direnç veya fonksiyonel önlemler) üzerinde herhangi bir etkisi olduğu sonucuna varmak için kanıtların yetersiz veya çok çelişkili olduğunu buldu. kemik sağlığı ile ilgili. Benzer şekilde, 2009 ve 2013 yılları arasında yayınlanan yaklaşık 250 çalışmadan elde edilen verilerin gözden geçirilmesinde, Sağlık Hizmetleri Araştırma ve Kalite Ajansı, D vitamini ile kemik sağlığı dışındaki sağlık sonuçları arasında kesin bir ilişki kurulamayacağı sonucuna varmıştır [69]. Bununla birlikte, D vitamini ve çok sayıda sağlık sonucu üzerine araştırmalar yürütüldüğünden, bu bölüm D vitamininin dahil olabileceği yedi hastalık, durum ve müdahaleye odaklanmaktadır: kemik sağlığı ve osteoporoz, kanser, kardiyovasküler hastalık (CVD), depresyon, multipl skleroz (MS), tip 2 diyabet ve kilo kaybı.

Bu bölümde açıklanan çalışmaların çoğu, en iyi yöntemlerle karşılaştırılarak standardize edilmemiş çeşitli yöntemler kullanarak serum 25(OH)D düzeylerini ölçmüştür. Standartlaştırılmamış 25(OH)D ölçümlerinin kullanılması, sonuçların doğruluğu ve bu tür ölçümleri kullanan çalışmalardan ve özellikle farklı standartlaştırılmamış ölçümler kullanan birçok çalışmadan elde edilen verileri bir araya toplayan meta-analizlerden elde edilen sonuçların geçerliliği hakkında sorular ortaya çıkarabilir. [ 5 , 9 , 70 ]. Test standardizasyonu hakkında daha fazla bilgiye D Vitamini Standardizasyon Programı web sayfasından ulaşılabilir.

Kemik sağlığı ve osteoporoz
Kemik sürekli olarak yeniden şekillenmektedir. Bununla birlikte, insanlar yaşlandıkça ve özellikle menopoz dönemindeki kadınlarda kemik yıkım oranları, kemik yapım oranlarını geçer. Zamanla kemik yoğunluğu azalabilir ve sonunda osteoporoz gelişebilir [ 71 ].

Amerika Birleşik Devletleri’nde 53 milyondan fazla yetişkin, düşük kemik kütlesi ve kemik kırılganlığını ve kemik kırılması riskini artıran kemik dokusunun yapısal bozulması ile karakterize olan osteoporoza sahiptir veya gelişme riski altındadır [72 ]. 2015 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık 2,3 milyon osteoporotik kırık meydana geldi [ 73 ]. D vitamini eksikliğinden kaynaklanan raşitizm ve osteomalazinin aksine, osteoporoz kısmen kalsiyum ve/veya D vitamini eksikliğinin uzun vadeli bir etkisidir. Osteoporoz çoğunlukla yetersiz kalsiyum alımı ile ilişkilidir, ancak yetersiz D vitamini alımı, kalsiyum emilimini azaltarak osteoporoza katkıda bulunur [ 1 ].

Kemik sağlığı ayrıca denge ve postüral sallanmaya yardımcı olmak ve böylece düşme riskini azaltmak için çevredeki kasların desteğine bağlıdır. Kas liflerinin normal gelişimi ve büyümesi için D vitamini de gereklidir. Ek olarak, yetersiz D vitamini seviyeleri kas gücünü olumsuz etkileyebilir ve kas zayıflığına ve ağrısına (miyopati) yol açabilir [ 1 ].

D vitamini takviyelerinin kemik sağlığı üzerindeki etkilerinin çoğu denemesi aynı zamanda kalsiyum takviyelerini de içeriyordu, bu nedenle her bir besinin etkisini izole etmek zordur. Ek olarak, çalışmalar farklı miktarlarda besin sağladı ve farklı dozlama programları kullandı.

Yaşlı erişkinlerde klinik çalışma kanıtı
Menopoz sonrası kadınlar ve yaşlı erkekler arasında, birçok klinik araştırma, hem D vitamini hem de kalsiyum takviyelerinin iskelet boyunca kemik mineral yoğunluğunda küçük artışlarla sonuçlandığını göstermiştir [ 1 , 74 ]. Ayrıca kurumsallaşmış yaşlı insanlarda kırık oranlarını azaltmaya yardımcı olurlar. Bununla birlikte, toplumda yaşayan bireylerde D vitamini ve kalsiyum takviyelerinin kırıklar üzerindeki etkisine ilişkin kanıtlar tutarsızdır.

USPSTF, osteoporozu, D vitamini eksikliği veya önceden kırığı olmayan 50 yaş ve üstü toplam 51.419 sağlıklı, toplumda yaşayan yetişkinde D vitamini ve/veya kalsiyum takviyesi ile ilgili 11 randomize klinik çalışmayı değerlendirdi [75 , 76 ] . Kırıkları önlemek için takviyenin yararlarını ve zararlarını değerlendirmek için mevcut kanıtların yetersiz olduğu sonucuna varıldı. Ayrıca USPSTF, bu popülasyonda kırıkları önlemek için 10 mcg (400 IU) veya daha az D vitamini ve 1.000 mg veya daha az kalsiyum takviyesi yapılmasını önermedi, ancak daha yüksek dozların fayda ve zarar dengesini belirleyemedi.

USPSTF ayrıca osteoporoz veya D vitamini eksikliği olmayan 65 yaş ve üstü toplumda yaşayan yetişkinlerde D vitamini takviyesinin (bunlardan ikisi kalsiyum takviyesini de içeriyordu) etkileri üzerine yayınlanmış yedi çalışmayı da gözden geçirdi. D vitamini takviyesinin, düşmelerden kaynaklanan kırıklar gibi düşme veya yaralanmaların sayısını azaltmadığı “orta derecede kesinlik” sonucuna varılmıştır [ 77 , 78 ]. Yakın tarihli başka bir sistematik inceleme, D vitamini ve kalsiyum takviyelerinin kırıklar, düşmeler veya kemik mineral yoğunluğu üzerinde hiçbir yararlı etkisinin olmadığını da bulmuştur [ 79 , 80] .]. Buna karşılık, 49.282 yaşlı yetişkinde yapılan 6 çalışmanın meta-analizi, günlük D vitamini (10 veya 20 mcg [400 IU veya 800 IU]/gün) ve kalsiyum (800 veya 1.200 mg/gün) takviyesinin ortalama 5,9 olduğunu buldu. yıllar herhangi bir kırık riskini %6 ve kalça kırığı riskini %16 azalttı [ 81 ].

Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u  ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.

2018 yılına kadar yayınlanan 11 randomize, kontrollü çalışmanın bir sistematik derlemesi ve meta-analizi, 9 için tek başına D vitamini takviyesi (en az haftada bir 10-20 mcg [400-800 IU]/gün veya daha fazla veya nadiren yılda bir) aydan 5 yıla kadar, takviyelerin 34.243 yaşlı erişkinde kırıklara karşı koruma sağlamadığını bulmuştur [ 81 ].

Daha yakın bir zamanda, D Vitamini ve Omega-3 Denemesinin (VITAL; aşağıdaki Kanser bölümünde açıklanan) 2022 yardımcı çalışması, ek D3 vitamininin (50 mcg [2.000 IU]/gün) genel olarak 25.871 hastada kırık riskini azaltıp azaltmayacağını araştırdı. 5.3 yıllık medyan takipte 50 yaş ve üstü sağlıklı erkekler ve 55 yaş ve üstü kadınlar [ 82]. Tüm katılımcıların ortalama yaşı 67.1 idi; %50,6’sı kadın ve %20,2’si Siyahi idi. Katılımcıların çoğu yeterli D vitaminine sahipti; başlangıçta, yalnızca %2,4’ünün serum 25(OH)D seviyeleri 30 nmol/L’nin (12 ng/mL) altında ve %12,9’u 50 nmol/L’nin (20 ng/mL) altındaydı. D vitamini takviyesi, plaseboya kıyasla toplam kırık, kalça kırığı veya vertebral olmayan kırık riskini azaltmadı. Irk, etnik grup, VKİ, yaş, başlangıçtaki 25(OH)D seviyeleri veya katılımcıların ek kalsiyum alıp almadığına, yüksek kırık riskine sahip olup olmadığına veya frajilite kırığı öyküsü olup olmadığına göre kırık insidansında gruplar arasında önemli farklılıklar bulunmadı.

Azınlık popülasyonlarında kemik sağlığı için D vitamini takviyeleri
Kemik mineral yoğunluğu, kemik kütlesi ve kırık riski, Beyaz Amerikalılar ve Meksikalı Amerikalılarda serum 25(OH)D seviyeleri ile ilişkilidir, ancak Siyah Amerikalılarda değildir [ 14 , 83 ]. Yağlanma, cilt pigmentasyonu, D vitamini bağlayıcı protein polimorfizmleri ve genetik gibi faktörler, Siyah ve Beyaz Amerikalılar arasındaki 25(OH)D seviyelerindeki farklılıklara katkıda bulunur.

Bir klinik çalışma , serum 25(OH)D seviyelerini 75 nmol/L’nin üzerinde tutmak için günde 60 ila 120 mcg (2.400 ila 4.800 IU) D3 vitamini takviyesi alacak şekilde 60 yaş ve üstü (ortalama yaş 68.2) 260 Siyah kadını randomize etti _. (30 ng/mL) 3 yıl [ 84 ]. Sonuçlar, çalışmayı tamamlayan 184 katılımcıda 25(OH)D seviyeleri veya D vitamini dozu ile düşme riski arasında bir ilişki olmadığını gösterdi. Aslında, Siyah Amerikalılar, günlük 50 mcg (2.000 IU) veya daha fazla D vitamini alımı ile Beyaz Amerikalılardan daha fazla düşme ve kırılma riskine sahip olabilir [ 14 ]. Ayrıca, yaşlı Siyah Amerikalı kadınların kemik sağlığı, serum 25(OH)D düzeylerini 50 nmol/L’nin (20 ng/mL) üzerine çıkarmaktan fayda sağlamıyor gibi görünmektedir [84 ].

Bizi instagramda takip etmeyi unutmayın. Takip etmek için tıkla! 

D vitamini takviyeleri ve kas işlevi
D vitamini takviyesinin kas gücü ve kas işlevindeki düşüş hızı üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmalar tutarsız sonuçlar vermiştir [ 55 ]. Örneğin yakın tarihli bir klinik araştırma, 6 ay boyunca günde 20 mcg (800 IU) vitamin D3, 10 mcg 25(OH)D veya plasebo almak üzere 65 yaş ve üzerindeki 78 zayıf ve neredeyse kırılgan yetişkini randomize etti. Gruplar, kas gücü veya performans ölçümlerinde anlamlı bir farklılık göstermedi [ 85 ]. Başka bir çalışma, serum 25(OH)D seviyeleri 50 nmol/L (20 ng/ml) veya daha az olan 60 yaş ve üstü (çoğu Beyaz) 100 toplumda yaşayan erkek ve kadını randomize ederek 800 IU D vitamini 3 veya plasebo aldı. 1 yıl [ 86]. 4 ay sonra serum 25(OH)D düzeyi 70 nmol/L’nin (28 ng/ml) altında olan tedavi grubundaki katılımcılar, ilave 800 IU/gün D3 vitamini aldılar. Serum 25(OH)D seviyelerini ortalama 80 nmol/L’nin (32 ng/ml) üzerine çıkarmasına rağmen, D vitamini takviyesi alt ekstremite gücünü, kuvvetini veya yağsız kütleyi etkilemedi.

D vitamini takviyeleri ve kemik sağlığı hakkında sonuçlar
Tüm yetişkinler, gerekirse gıdalardan ve takviyelerden tavsiye edilen miktarda D vitamini ve kalsiyum tüketmelidir. Yaşlı kadınlar ve erkekler, kemik sağlığını korumak ve osteoporozu önlemek veya tedavi etmek için genel bir planın parçası olarak her iki besine de ihtiyaçları konusunda sağlık uzmanlarına danışmalıdır.

Kanser
Laboratuvarı ve hayvan çalışmaları, D vitamininin, örneğin hücre farklılaşmasını teşvik ederek ve metastazı inhibe ederek karsinogenezi inhibe edebileceğini ve tümör ilerlemesini yavaşlatabileceğini düşündürmektedir. D vitamini ayrıca antiinflamatuar, immünomodülatör, proapoptotik ve antianjiyojenik etkilere sahip olabilir [ 1 , 87 ]. Gözlemsel çalışmalar ve klinik deneyler, D vitamini alımlarının veya serum seviyelerinin kanser insidansını, ilerlemesini veya ölüm riskini etkileyip etkilemediği konusunda karışık kanıtlar sunar.

Toplam kanser insidansı ve mortalite
Bazı gözlemsel çalışmalar, 25(OH)D’nin düşük serum seviyeleri ile artan kanser insidansı ve ölüm riskleri arasında ilişki olduğunu göstermektedir. 8.345 kanser teşhisi konan toplam 137.567 katılımcıda 16 prospektif kohort çalışmasının meta-analizinde, 5.755 katılımcı kanserden öldü [ 88]. 25(OH)D düzeylerinde 50 nmol/L (20 ng/mL) artış, toplam kanser insidans oranlarında %11’lik bir azalma ve erkeklerde değil kadınlarda kanser ölüm oranlarında %24’lük bir azalma ile ilişkilendirilmiştir. Serum 25(OH)D seviyeleri ile kanser insidansı (8 çalışma) veya kanser mortalitesi (16 çalışma) arasındaki ilişkiyi değerlendiren prospektif çalışmaların bir meta-analizi, kanser riskinin %7 ve kanser ölüm oranlarının %2 azaldığını bulmuştur. serum 25(OH)D düzeylerinde her 20 nmol/L (8 ng/mL) artış [ 89 ]. Daha da önemlisi, tüm gözlemsel çalışmalar daha yüksek D vitamini durumunu faydalı bulmadı ve çalışmalar çalışma popülasyonları, temel komorbiditeler ve D vitamini düzeylerinin ölçümü açısından önemli ölçüde farklılık gösterdi.

Klinik araştırma kanıtları, gözlemsel bulgular için bir miktar destek sağlar. Örneğin, klinik deney kanıtlarının üç meta-analizi, D vitamini takviyesinin kanser insidansını etkilemediğini ancak toplam kanser ölüm oranlarını %12-13 oranında önemli ölçüde azalttığını bulmuştur [ 90-92 ]. En son meta-analizde, 6.537 kanser vakasını içeren 10 randomize klinik çalışma (aşağıda açıklanan VITAL çalışması dahil), günde 10 ila 50 mcg (400 ila 2.000 IU) D3 vitamini (altı deneme) veya 500 mcg (20.000 IU) sağladı . )/hafta ila 12.500 mcg (500.000 IU)/yıl vitamin D3 bolusu (dört deneme) [ 91]. Çalışma raporları 3-10 yıllık takip verilerini içermektedir. D vitamini takviyeleri, 54 ila 135 nmol/L (21,6 ila 54 ng/mL) serum 25(OH)D seviyeleri ile ilişkilendirilmiştir. D vitamini takviyesi, kanser ölüm oranlarını %13 oranında azalttı ve yararın çoğu günlük takviye ile gerçekleşti.

D vitamini takviyesinin genel popülasyonda birincil kanser önleme üzerindeki etkilerini araştırmak için yapılan en büyük klinik çalışma olan VITAL, 1.000 mg/gün deniz omega-3 yağı ile birlikte veya bunlar olmadan 50 mcg (2.000 IU)/gün D3 vitamini takviyesi verdi. asitler veya medyan 5.3 yıl boyunca plasebo [ 93 ]. Çalışmaya kanser öyküsü olmayan 50 yaş ve üstü 25.871 erkek ve 55 yaş ve üstü kadın dahil edildi ve çoğunun başlangıçta yeterli serum 25(OH)D seviyeleri vardı. Meme, prostat ve kolorektal kanser oranları, D vitamini ve plasebo grupları arasında anlamlı farklılık göstermedi. Bununla birlikte, normal kilolu katılımcılar, aşırı kilolu veya obez olanlara göre kanser insidansında ve ölüm oranlarında daha fazla düşüşe sahipti.

Birkaç çalışma, D vitamini takviyesinin belirli kanserler üzerindeki etkisini incelemiştir. Aşağıda, D vitamini ve bunun meme, kolorektal, akciğer, pankreas ve prostat kanserleri ile ilişkisi veya bunlar üzerindeki etkisi ile ilgili çalışmaların kısa açıklamaları bulunmaktadır.

Meme kanseri
Bazı gözlemsel çalışmalar 25(OH)D düzeyleri ile meme kanseri riski ve mortalitesi arasında ters bir ilişkiyi desteklerken diğerleri desteklememektedir [ 94-97 ]. Kadın Sağlığı Girişimi klinik araştırması, 36.282 postmenopozal kadını ortalama 7 yıl boyunca günde 400 IU vitamin D3 artı 1.000 mg kalsiyum veya plasebo alacak şekilde randomize etti [ 98 ] . D3 vitamini ve kalsiyum takviyeleri meme kanseri insidansını azaltmadı ve çalışmanın başlangıcındaki 25(OH)D seviyeleri meme kanseri riski ile ilişkili değildi [ 99 ].

Çalışmanın sona ermesinden sonraki 4,9 yıl boyunca yapılan bir sonraki araştırmada, D vitamini ve kalsiyum takviyesi alan kadınların (çoğu bunları almaya devam etti) in situ (invaziv olmayan) meme kanseri riskinde %18’lik bir azalma görüldü [100 ] . Bununla birlikte, çalışmanın başlangıcında günde 15 mcg’den (600 IU) daha yüksek D vitamini alımına sahip olan ve takviyeleri alan kadınlarda invaziv (in situ değil) meme kanseri riski %28 oranında arttı.

Kolorektal kanser
Büyük bir vaka-kontrol çalışması, kolorektal kanser geliştiren ve 25(OH)D seviyeleri, kan alımından kanser teşhisine kadar medyan 5.5 yıl olarak değerlendirilen 5.706 bireyi ve 7.105 eşleştirilmiş kontrolü içermiştir [ 101 ] . Sonuçlar, 30 nmol/L’den (12 ng/mL) düşük 25(OH)D seviyeleri ile %31 daha yüksek kolorektal kanser riski arasında bir ilişki olduğunu gösterdi. 75 ila 87,5 nmol/L’nin altı (30 ila 35 ng/mL’nin altı) ve 87,5 ila 100 nmol/L’nin altı (35 ila 40 ng/mL’nin altı) arasındaki seviyeler, %19 ve %27 daha düşük riskle ilişkilendirilmiştir. , sırasıyla. İlişki, kadınlarda önemli ölçüde daha güçlüydü.

Bizi instagramda takip etmeyi unutmayın. Takip etmek için tıkla! 

Kadın Sağlığı Girişimi klinik çalışmasında (yukarıda açıklanmıştır), D3 vitamini ve kalsiyum takviyelerinin kolorektal kanser oranları üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. Çalışmanın sona ermesinden sonraki 4,9 yıl boyunca yapılan bir sonraki araştırmada, D vitamini ve kalsiyum takviyeleri almış (çoğu almaya devam eden) kadınlar, plasebo alanlardakilerle aynı kolorektal kanser riskine sahipti [100 ] .

Başka bir çalışmada, çıkarılmış bir veya daha fazla tırtıklı polip (kolorektal kansere öncü lezyonlar) olan 45 ila 75 yaşları arasındaki 2.259 sağlıklı birey yer aldı [102 ] . Bu katılımcılar, 3-5 yıl boyunca günde 25 mcg (1.000 IU) D3 vitamini, 1.200 mg kalsiyum, her iki takviye veya bir plasebo alacak şekilde randomize edildi, ardından katılımcılar tedaviyi bıraktıktan sonra 3-5 yıl daha gözlem izledi. Tek başına D vitamini, yeni tırtıklı poliplerin gelişimini önemli ölçüde etkilemedi, ancak D vitamininin kalsiyum ile kombinasyonu riski neredeyse dört kat artırdı . VITAL çalışması, D vitamini takviyesi ile kolorektal adenomlar veya tırtıklı polipler riski arasında bir ilişki bulamamıştır [ 103 ].

Akciğer kanseri
Akciğer kanseri geliştiren 5313 katılımcıyı ve 5313 eşleştirilmiş kontrolü içeren bir kohort çalışması, araştırmacılar verileri cinsiyet, yaş, ırk ve etnik köken ve sigara içme durumu [ 104 ].

Pankreas kanseri
Pankreas kanseri geliştiren 738 erkeği 738 eşleştirilmiş kontrolle karşılaştıran bir çalışma, serum 25(OH)D düzeyleri ile pankreas kanseri riski arasında bir ilişki bulamamıştır [105 ]. Finlandiya’da pankreas kanseri olan 200 erkek sigara içicisini 400 eşleştirilmiş kontrolle karşılaştıran başka bir çalışma, 25(OH)D düzeylerinin (65,5 nmol/L’den [26,2 ng/mL] fazla) en yüksek beşte birlik dilimindeki katılımcıların üç kat daha fazla risk taşıdığını buldu. En düşük beşte birlik dilimdekilere göre 16,7 yılda pankreas kanseri geliştirme (32 nmol/L’den [12,8 ng/mL] daha az) [106]. 12.205 erkek ve kadında yapılan 10 kanser çalışmasından elde edilen verileri bir araya toplayan bir araştırma, 25(OH)D konsantrasyonlarının 75 nmol/L’den (30 ng/mL) yüksek ancak 100 nmol/L’den (40 ng/mL) düşük olduğunu buldu. pankreas kanseri riskini azaltmaz. Ancak sonuçlar, 100 nmol/L (40 ng/mL) veya üzeri 25(OH)D seviyeleri ile pankreas kanseri riskinin arttığını göstermiştir [ 107 ].

Prostat kanseri
Bugüne kadar yapılan araştırmalar, 25(OH)D seviyelerinin prostat kanseri gelişimi ile ilişkili olup olmadığına dair karışık kanıtlar sunmaktadır. 2014 yılında yayınlanan birkaç çalışma, yüksek 25(OH)D seviyelerinin prostat kanseri riskini artırabileceğini öne sürdü. Örneğin, prostat kanserli 11.941 erkek ve 13.870 kontrolü içeren 21 çalışmanın meta-analizi, daha yüksek 25(OH)D seviyelerine sahip katılımcılar için %17 daha yüksek prostat kanseri riski buldu [108 ] . Neyin “daha yüksek” bir seviye oluşturduğu, çalışmaya göre değişir ancak tipik olarak en az 75 nmol/L (30 ng/mL) olmuştur. 1.731’i prostat kanseri olan 4.733 erkekten oluşan bir kohortta, 25(OH)D seviyeleri 45-70 nmol/L (18-28 ng/mL) olanlarda hastalık riski, daha düşük olan erkeklere göre önemli ölçüde daha düşüktü. veya daha yüksek değerler [ 109]. Bu U şeklindeki ilişki, en agresif prostat kanseri formlarına sahip erkeklerde en belirgindi. 1.695 prostat kanseri vakası ve 1.682 kontrolün bir vaka-kontrol analizi, 25(OH)D seviyeleri ile prostat kanseri riski arasında hiçbir ilişki bulamamıştır [ 110 ]. Bununla birlikte, daha yüksek serum 25(OH)D seviyeleri (75 nmol/L [30 ng/mL] kesme noktasında), orta derecede yüksek yavaş büyüyen prostat kanseri riski ve daha önemli ölçüde daha düşük agresif hastalık riski ile bağlantılıydı.

Bununla birlikte, 2014’ten bu yana, birkaç yayınlanmış çalışma ve meta-analiz, 25(OH)D seviyeleri ile prostat kanseri riski arasında hiçbir ilişki bulamamıştır [ 111 , 112 ]. Örneğin, prostat kanseri geliştiren 13.462 erkek ve 20.261 kontrol katılımcısı için 25(OH)D’nin ön tanı seviyeleri hakkında veri sağlayan 19 prospektif çalışmanın bir analizi yapılmıştır [113 ] . D vitamini eksikliği veya yetersizliği prostat kanseri riskini artırmadı ve daha yüksek 25(OH)D konsantrasyonları daha düşük bir riskle ilişkilendirilmedi.

Birkaç çalışma, prostat kanseri olan erkeklerde 25(OH)D düzeylerinin hastalıktan veya herhangi bir nedenden daha düşük ölüm riski ile ilişkili olup olmadığını incelemiştir. Bir çalışma, plazma 25(OH)D düzeyleri tanı konulduktan 4.9 ila 8.6 yıl sonra ölçülen prostat kanseri tedavisi gören 1.119 erkeği içermektedir. Ölen 198 katılımcı arasında (41 ölüm prostat kanserine bağlıydı), 25(OH)D düzeyleri prostat kanseri veya herhangi bir nedenden ölüm riski ile ilişkili değildi [114 ]. Bununla birlikte, prostat kanserli 7.808 erkeği içeren 7 kohort çalışmasının bir meta-analizi, daha yüksek 25(OH)D düzeylerinin, prostat kanseri veya başka herhangi bir nedenden daha düşük ölüm oranları ile anlamlı bir şekilde ilişkili olduğunu bulmuştur [115] .]. Bir doz-yanıt analizi, 25(OH)D’deki her 20 nmol/L [8 ng/mL] artışın, hem tüm nedenlere bağlı hem de prostat kanserine özgü mortalitede %9 daha düşük riskle ilişkili olduğunu bulmuştur.

Prostat kanserli erkekler için, D vitamini takviyesinin kansere bağlı sağkalımı uzatıp uzatmadığı açık değildir. Prostat kanserli 1.273 erkekte yapılan 3 randomize kontrollü çalışmanın bir meta-analizi, D vitamini takviyesi alanlarda (28 gün boyunca 10 mcg [400 IU] ila 45 mcg [1.800 IU] verilen) arasında toplam ölüm oranlarında anlamlı bir fark bulmadı. 2 haftalık aralıklarla toplam üç doz) ve plasebo alanlar [ 116 ].

D vitamini ve kanser hakkında sonuçlar
USPSTF, yetersiz kanıt nedeniyle, kanseri önlemek için ek D vitamininin yararları ve zararları dengesini değerlendiremediğini belirtti [ 117 ]. Birlikte ele alındığında, bugüne kadar yapılan çalışmalar, kalsiyum takviyesi olsun veya olmasın D vitamininin kanser insidansını azalttığını göstermez, ancak yeterli veya daha yüksek 25(OH)D seviyeleri kanser ölüm oranlarını azaltabilir. D vitamini yetersizliğinin kanser riskini artırıp artırmadığını, besine daha fazla maruz kalmanın kanseri önleyip önlemediğini ve bazı kişilerin zaman içinde D vitamini durumları nedeniyle kanser riskini artırıp artırmayacağını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kardiyovasküler hastalık
D vitamini, renin-anjiyotensin-aldosteron sistemini (ve dolayısıyla kan basıncını), vasküler hücre büyümesini ve enflamatuar ve fibrotik yolları düzenlemeye yardımcı olur [ 118 ]. D vitamini eksikliği vasküler disfonksiyon, arteriyel sertleşme, sol ventrikül hipertrofisi ve hiperlipidemi ile ilişkilidir [ 119 ]. Bu nedenlerden dolayı, D vitamini kalp sağlığı ve KVH riski ile ilişkilendirilmiştir.

Gözlemsel çalışmalar, daha yüksek serum 25(OH)D düzeyleri ile daha düşük KVH insidansı ve mortalite riski arasındaki ilişkiyi desteklemektedir. Örneğin, bir meta-analiz, 180.667 katılımcıyı (ortalama yaş 50’den büyük) 1,3 ila 32 yıl boyunca takip eden 34 gözlemsel çalışmayı içermektedir. Sonuçlar, başlangıçtaki serum 25(OH)D düzeylerinin toplam KVH olayı sayısı (miyokard enfarktüsü, iskemik kalp hastalığı, kalp yetmezliği ve inme dahil) ve ölüm riski ile ters ilişkili olduğunu gösterdi [120 ] . Genel olarak, serum 25(OH)D’deki her 25 nmol/L (10 ng/mL) artış için CVD olayları riski %10 daha düşüktü.

Danimarka’dan 247.574 yetişkini 0-7 yıl boyunca takip eden bir başka büyük gözlemsel çalışma, 25(OH)D düzeylerinin düşük (yaklaşık 12.5 nmol/L [5 ng/mL]) ve yüksek (yaklaşık 125 nmol/L [50]) olduğunu bulmuştur. ng/mL]), CVD, inme ve akut miyokard enfarktüsünden kaynaklanan daha yüksek mortalite riski ile ilişkiliydi [ 121 ]. Prospektif çalışmaların diğer meta-analizleri, serum 25(OH)D seviyeleri veya D vitamini alımları ile ölçülen düşük D vitamini durumu ile artmış iskemik inme, iskemik kalp hastalığı, miyokard enfarktüsü ve erken ölüm riski arasında ilişkiler bulmuştur [122, 123 ] . ].

Gözlemsel çalışmaların aksine, klinik deneyler, takviye D vitamininin KVH veya KVH mortalite riskini azalttığı hipotezi için çok az destek sağlamıştır. Örneğin, Yeni Zelanda’da 3 yıllık bir deneme, 5.110 yetişkini (ortalama yaş 65,9 yıl) tek doz 5.000 mcg (200.000 IU) D3 vitamini ve ardından her ay 2.500 mcg (100.000 IU) veya medyan bir plaseboya randomize _etmiştir . 3.3 yıllık [ 124]. D vitamini takviyesinin miyokard enfarktüsü, anjina, kalp yetmezliği, aritmi, damar sertliği, inme, venöz tromboz veya KVH’den ölüm insidans oranı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. Benzer şekilde, yukarıda açıklanan VITAL klinik araştırması, D vitamini takviyelerinin kalp krizi, felç, koroner revaskülarizasyon veya kardiyovasküler nedenlere bağlı ölüm oranlarını önemli ölçüde azaltmadığını bulmuştur [ 93 ]. Ayrıca, etkiler başlangıçtaki serum 25(OH)D seviyelerine veya katılımcıların D vitaminine ek olarak çalışmanın omega-3 takviyesini alıp almadığına göre değişmedi.

Bununla birlikte, kemik kırılması riskini araştırmak için tasarlanmış başka bir klinik araştırma , ortalama 6,2 yıl boyunca 70 yaş ve üzerindeki 5.292 yetişkinde 800 IU/gün D3 vitamini (kalsiyumlu veya kalsiyumsuz) veya plasebonun kalp yetmezliğine karşı koruma sağladığını _buldu . miyokard enfarktüsü veya inme değildir [ 125 ].

Yüksek serum kolesterol seviyeleri ve hipertansiyon, KVH için ana risk faktörlerinden ikisidir. Toplam 3.434 katılımcıda (ortalama yaş 55) yapılan 41 klinik çalışmanın bir meta-analizinde gösterildiği gibi, ek D vitamini ve kolesterol seviyelerine ilişkin veriler karışıktır. Bu analizin sonuçları, 6 hafta ila 3 yıl boyunca 0,5 mcg (20 IU) ila 214 mcg (8,570 IU)/gün D vitamini takviyesinin (ortalama 2,795 IU) serum toplam kolesterolünü, düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterolü ve trigliseridi azalttığını gösterdi. seviyeleri, ancak yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterol seviyeleri değil [ 126 ].

D vitamini takviyelerinin hipertansiyon üzerindeki etkilerine ilişkin araştırmalar da karışık bulgulara sahipti. 4.541 katılımcıyı içeren 46 klinik çalışmanın bir meta-analizinde, en az 4 hafta boyunca D vitamini takviyelerinin (tipik olarak 40 mcg [1.600 IU]/gün veya daha az) sistolik veya diyastolik kan basıncı üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır [127 ] . Buna karşılık, ortalama 5.6 ay boyunca 5 mcg (200 IU) ila 300 mcg (12.000 IU)/gün D3 vitamini uygulanan 4.744 katılımcıda (ortalama yaş 54.5 yıl) 30 klinik çalışmanın başka bir meta-analizi, 20 mcg (800 IU)/gün, hipertansiyonu olan normal kilolu katılımcılarda sistolik ve diyastolik kan basıncını önemli ölçüde azaltmıştır [ 128 ]. Ancak 20 mcg (800 IU)/gün’den fazla D3 vitamini, kalsiyum takviyeleri ile alındığında, fazla kilolu ve obez katılımcılarda kan basıncını önemli ölçüde artırdı. 146.581 katılımcıda (öncelikle yetişkinler) yapılan genetik çalışmaların başka bir meta-analizi, düşük D vitamini durumunun, düşük endojen 25(OH)D üretimi ile ilişkili genetik varyantları olan kişilerde kan basıncını ve hipertansiyon riskini artırdığını bulmuştur [129 ] .

Genel olarak, klinik deneyler, başlangıçta düşük 25(OH)D durumu (20 nmol/L’nin [12 ng/mL] altında) olan kişilerde bile D vitamini desteğinin KVH riskini azaltmadığını göstermektedir [93 , 124 ] .

Depresyon
D vitamini çeşitli beyin süreçlerinde yer alır ve D vitamini reseptörleri nöronlarda ve beynin depresyon patofizyolojisinde yer aldığı düşünülen bölgelerindeki glialarda bulunur [130 ] .

Toplam 31.424 yetişkini (ortalama yaş 27.5 ila 77 arasında değişen) içeren 14 gözlemsel çalışmanın sistematik bir incelemesi ve meta-analizi, eksik veya düşük 25(OH)D seviyeleri ile depresyon arasında bir ilişki bulmuştur [130 ] .

Ancak klinik deneyler bu bulguları desteklememektedir. Örneğin, depresyon veya depresif semptomlar teşhisi konulan toplam 4.923 yetişkin katılımcıyla yapılan 9 çalışmanın meta-analizi, D vitamini takviyesinden sonra semptomlarda anlamlı bir azalma bulmadı [131 ] . Denemeler farklı miktarlarda D vitamini verdi (günde 10 mcg [400 IU] ile haftada 1.000 mcg [40.000 IU] arasında değişen). Ayrıca farklı çalışma süreleri (5 gün ila 5 yıl), ortalama katılımcı yaşları (aralık, 22 ila 75 yıl) ve başlangıç ​​25(OH)D düzeyleri vardı; ayrıca, tüm çalışmalarda olmasa da bazı çalışmalarda eş zamanlı antidepresan ilaçlar uygulandı.

Bu meta-analizden bu yana yapılan üç deneme de D vitamini takviyesinin depresif belirtiler üzerinde hiçbir etkisi olmadığını buldu. Bir çalışma, 2.500 mcg (100.000 IU) D3 vitamini bolus dozu ve ardından 500 mcg (20.000 IU)/hafta veya 4 ay boyunca bir plasebo almak üzere randomize edilmiş 206 yetişkini (ortalama yaş 52) içermektedir [ 132 ]. Çoğu katılımcının minimal veya hafif depresyonu vardı, düşük ortalama başlangıç ​​25(OH) seviyesi 33,8 nmol/L (13,5 ng/mL) idi ve antidepresan kullanmıyorlardı. İkinci deneme, klinik olarak anlamlı depresif semptomları olan, majör depresif bozukluğu olmayan ve serum 25(OH)D seviyeleri 50 ila 70 nmol/L’den (20 ila 28 ng/mL) düşük olan 60-80 yaş arası 155 yetişkini içermektedir. mevsim; ayrıca antidepresan almıyorlardı [ 133 ,134 ]. Katılımcılar, 1 yıl boyunca 30 mcg (1.200 IU)/gün D3 vitamini veya plasebo alacak şekilde randomize edildi . Yukarıda açıklanan VITAL çalışmasında, depresyon öyküsü olmayan 50 yaş ve üstü 16.657 erkek ve kadın ve tekrarlayan depresyon riski yüksek olan 1.696 (son 2 yıldır tıbbi tedavi görmemiş) 50 mcg almak üzere randomize edildi. (2.000 IU)/gün D3 vitamini (balık yağı olsun veya olmasın) veya medyan 5,3 yıl boyunca plasebo [ 135 ]. Gruplar, depresyonun insidansı ve tekrarlayan oranlarında, klinik olarak ilgili depresif semptomlarda veya ruh hali puanlarındaki değişikliklerde anlamlı bir fark göstermedi.

Genel olarak, klinik araştırmalar, D vitamini takviyelerinin, özellikle reçeteli antidepresan almayan orta yaşlı ila yaşlı yetişkinlerde, depresif semptomları veya hafif depresyonu önlemeye veya tedavi etmeye yardımcı olduğunu bulmadı. D vitamini takviyelerinin, düşük veya eksik 25(OH)D seviyelerine sahip ve antidepresan ilaç kullanan, klinik depresyon için tıbbi bakım altındaki bireylere fayda sağlayıp sağlayamayacağını değerlendiren hiçbir çalışma yoktur.

Multipl skleroz
MS, beyin ve omurilikte sinir hücrelerini çevreleyen ve koruyan miyelin kılıfına zarar veren, merkezi sinir sisteminin otoimmün bir hastalığıdır. Bu hasar görme kaybı, motor zayıflık, spastisite, ataksi, titreme, duyu kaybı ve bilişsel bozukluk gibi klinik özelliklere yol açarak beyin ve vücut arasındaki mesajları engeller veya bloke eder [136 , 137 ]. MS’li bazı kişiler sonunda yazma, konuşma veya yürüme becerilerini kaybederler.

MS’in dünyadaki coğrafi dağılımı eşit değildir. Ekvatora yakın çok az insan hastalığı geliştirirken, prevalans kuzey ve güneyde daha yüksektir. Bu eşit olmayan dağılım, daha az güneş ışığına maruz kalan kişilerde daha düşük D vitamini düzeylerinin onları hastalığa yatkın hale getirebileceği yönünde spekülasyonlara yol açmıştır [ 137 ].

Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u  ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.

Birçok epidemiyolojik ve genetik çalışma, hastalık başlamadan önce ve sonra MS ile düşük 25(OH)D düzeyleri arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir [ 137 ]. Gözlemsel çalışmalar, yeterli D vitamini düzeylerinin MS’e yakalanma riskini azaltabileceğini ve MS bir kez mevcut olduğunda nüksetme riskini azaltabileceğini ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabileceğini düşündürmektedir [138 ] . Örneğin bir çalışma, Finlandiya’da MS teşhisi konmadan ortalama 9 yıl önce 1.092 kadında 25(OH)D düzeylerini test etmiş ve sonuçlarını MS geliştirmeyen benzer 2.123 kadının sonuçlarıyla karşılaştırmıştır [ 139]. MS geliştiren kadınların yarısından fazlasında eksik veya yetersiz D vitamini seviyeleri vardı. 25(OH)D seviyeleri 30 nmol/L’den (12 ng/mL) düşük olan kadınlarda MS riski, 50 nmol/L (20 ng/mL) veya daha yüksek olan kadınlara göre %43 daha yüksekti. Teşhisten önce iki veya daha fazla serum 25(OH)D numunesi alınan kadınlar arasında (bu, rastgele ölçüm varyasyonunu azaltmıştır), 25(OH)D’de 50 nmol/L’lik bir artış, %41 oranında MS riskinde azalma ile ilişkilendirilmiştir ve 25 30 nmol/L’nin altındaki (OH)D seviyeleri, 50 nmol/L veya daha yüksek seviyelerin iki katı kadar yüksek bir MS riski ile ilişkilendirildi.

Benzer tasarıma sahip daha önceki iki prospektif çalışma -biri Amerika Birleşik Devletleri’nde 444 Hispanik olmayan Beyaz bireyle [ 140 ] ve diğeri kuzey İsveç’te 576 bireyle [ 141 ]-25(OH)D seviyelerinin 99,1 nmol/’den daha yüksek olduğunu buldu. Sırasıyla L (39,6 ng/mL) ve en az 75 nmol/L (30 ng/mL) %61-62 daha düşük MS riski ile ilişkilendirilmiştir.

D vitamini takviyesinin MS’in başlamasını önleyip önleyemeyeceğini inceleyen hiçbir klinik çalışma yok, ancak birçoğu D vitamini takviyesinin hastalığı yönetmeye yardımcı olup olamayacağını araştırdı. 2018 Cochrane incelemesi, MS’li toplam 933 katılımcının yer aldığı bu tür 12 denemeyi analiz etti; gözden geçirenler tüm bu denemelerin düşük kalitede olduğu yargısına vardılar [ 137 ]. Genel olarak, D vitamini takviyesi, plasebo uygulamasıyla karşılaştırıldığında, tekrarlayan nüksetme veya kötüleşen sakatlık gibi ilgili klinik sonuçlar üzerinde hiçbir etkiye sahip değildi.

Uzmanlar, klinik araştırma kanıtlarının olmaması nedeniyle D vitamininin MS’i önlemeye yardımcı olup olmayacağı konusunda kesin bir fikir birliğine varamadılar [ 142 ]. Ek olarak, araştırmalar, D vitamini takviyesinin aktif MS’in belirti ve semptomlarını hafiflettiğini veya nüks oranlarını azalttığını tutarlı bir şekilde göstermemiştir.

Tip 2 diyabet
D vitamini glikoz metabolizmasında rol oynar. Pankreatik beta hücreleri üzerindeki D vitamini reseptörü yoluyla insülin sekresyonunu uyarır ve kaslar ve karaciğerdeki D vitamini reseptörleri yoluyla periferik insülin direncini azaltır [ 143 ]. D vitamini, glukoz metabolizması ve insülin sinyali üzerindeki etkilerinin yanı sıra enflamasyonu azaltma ve pankreatik beta-hücre fonksiyonunu iyileştirme yeteneği aracılığıyla tip 2 diyabetin patofizyolojisine dahil olabilir [1443 , 145 ] .

Gözlemsel çalışmalar, düşük serum 25(OH)D seviyelerini diyabet riskinin artmasıyla ilişkilendirmiştir, ancak sonuçları, birçok katılımcının aşırı kilolu veya obeziteye sahip olması ve bu nedenle diyabet geliştirmeye daha yatkın olmaları ve daha düşük 25( OH)D seviyeleri [ 1 ]. 16 ülkeden tip 2 diyabeti olan ve olmayan erişkinlerde yapılan 71 gözlemsel çalışmanın gözden geçirilmesi, diyabeti olan ve olmayan katılımcılarda D vitamini durumu ile kan şekeri düzeyleri arasında anlamlı bir ters ilişki bulmuştur [146 ] .

Gözlemsel çalışmaların aksine, klinik deneyler, glikoz homeostazı için D vitamini desteğinin yararları konusunda çok az destek sağlıyor. Bir deneme, başka şekillerde sağlıklı olan, diyabeti olmayan ve düşük serum D vitamini seviyelerine sahip (50 nmol/L [20 ng/mL] veya altında) fazla kilolu veya obez 65 yetişkin erkek ve kadını (ortalama yaş 32) içermiştir. [ 147 ]. Araştırmacılar, katılımcıları 16 hafta boyunca 2.500 mcg (100.000 IU) D3 vitamini ve ardından 100 mcg (4.000 IU)/gün bolus oral doz veya plasebo alacak şekilde rastgele atadılar . Çalışmayı tamamlayan 54 katılımcıda, D vitamini takviyesi, plaseboya kıyasla insülin duyarlılığını veya insülin sekresyonunu iyileştirmedi.

Bir sistematik inceleme ve meta-analiz, ortalama 16 hafta boyunca günde ortalama 83 mcg (3.332 IU) D vitamini takviyesi veya plasebo alan normal glukoz toleransı, prediyabet veya tip 2 diyabeti olan 43.407 yetişkini içeren 35 klinik çalışmayı değerlendirdi. [ 148 ]. Çalışma popülasyonu, D vitamini dozu veya deneme kalitesinden bağımsız olarak, D vitamininin glukoz homeostazı, insülin sekresyonu veya direnci veya hemoglobin A1c seviyeleri (önceki 2-3 aydaki ortalama kan şekeri düzeylerinin bir ölçüsü) üzerinde anlamlı bir etkisi olmamıştır.

Yeterli 25(OH)D düzeyine sahip hastalarda D vitamini takviyesinin prediyabetten diyabete geçişi önleyip önleyemeyeceğini araştıran birkaç çalışma ve hepsinde negatif sonuçlar elde edilmiştir. Norveç’te yapılan bir çalışmada, 25-80 yaşları arasındaki (ortalama yaş 62) prediyabetli 511 erkek ve kadın, 5 yıl boyunca her hafta 500 mcg (20.000 IU) D3 vitamini veya plasebo aldı _[ 149 ] . Sonuçlar, tip 2 diyabete ilerleme oranlarında önemli bir fark göstermedi; serum glukoz, insülin veya hemoglobin A1c düzeylerinde; veya insülin direnci ölçümlerinde. Başlangıçta, katılımcıların yeterli ortalama serum 25(OH)D seviyesi 60 nmol/L (24 ng/mL) idi.

Diyabetin önlenmesi için bugüne kadarki en büyük D vitamini takviyesi denemesi, 25 yaş ve üstü (ortalama yaş 60) prediyabet ve fazla kilolu veya obezite (ortalama BMI 32.1) olan 2.423 erkek ve kadını 100 mcg (4.000 IU)/gün vitamine randomize etti. Medyan 2,5 yıl boyunca D3 veya plasebo [ 145 ]. Çoğu katılımcı (%78) başlangıçta yeterli serum D vitamini seviyelerine sahipti (en az 50 nmol/L [20 ng/mL]). D vitamini, plaseboya kıyasla diyabet gelişimini önemli ölçüde engellemedi. Bununla birlikte, post hoc bir analiz, D vitamini takviyesi alan katılımcılar arasında düşük başlangıç ​​serum 25(OH)D düzeyleri (30 nmol/L [12 ng/mL]’den az) olan katılımcılar arasında diyabet insidansının %62 daha düşük olduğunu göstermiştir. plasebo aldı [ 145 , 150 ].

Çalışmalar ayrıca diyabetin yönetilmesi için D vitamini takviyesinin değerini değerlendirdi ve vitaminin sınırlı faydalar sunduğunu buldular. 20 klinik çalışmanın bir meta-analizi, 2-6 ay boyunca 0,5 mcg (20 IU)/gün ila 1,250 mcg (50,000 IU)/hafta D vitamini takviyesinin etkilerini, dünyanın dört bir yanından 2,703 yetişkinde glisemik kontrol üzerindeki plasebo ile karşılaştırdı. diyabet hastası olan dünya [ 143 ]. D vitamini, özellikle başlangıçta D vitamini eksikliği olan, iyi glisemik kontrolü olan, obezitesi olmayan ve Orta Doğulu olan, günde 50 mcg’den (2.000 IU) fazla alan kişilerde insülin direncini küçük ama önemli bir dereceye kadar azalttı. etnik köken. Bununla birlikte, takviyenin açlık kan şekeri, hemoglobin A1c veya açlık insülin seviyeleri üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır.

Bugüne kadar yapılan klinik deneyler, D vitamini takviyesinin glikoz homeostazını korumaya yardımcı olduğuna, prediyabetten tip 2 diyabete ilerleme riskini azalttığına veya özellikle D vitamini ile dolu bireylerde hastalığın yönetilmesine yardımcı olduğuna dair çok az kanıt sunmaktadır.

Kilo kaybı
Gözlemsel çalışmalar, daha yüksek vücut ağırlıklarının daha düşük D vitamini durumu ile ilişkili olduğunu ve obezitesi olan bireylerin sıklıkla dolaşımdaki 25(OH)D düzeylerinin marjinal veya yetersiz olduğunu göstermektedir [151 ] . Bununla birlikte, klinik deneyler, D vitamini ile kilo kaybı arasında neden-sonuç ilişkisini desteklememektedir.

Kalori kısıtlaması, egzersiz veya her ikisini birden kullanan, ancak D vitamini takviyesi veya diğer tedavileri kullanmayan 15 kilo verme müdahale çalışmasının sistematik bir incelemesi ve meta-analizi, kilo veren kişilerin serum 25(OH) seviyelerinde önemli ölçüde daha fazla artış olduğunu buldu. Kilolarını koruyanlara göre D seviyeleri [ 152 ]. Başka bir çalışmada, 10 mcg (400 IU)/gün D vitamini ve 1.000 mg/gün kalsiyum takviyesi, özellikle başlangıç ​​toplam kalsiyum alımı 1.200’den az olan postmenopozal kadınlarda plaseboya kıyasla hafif ama önemli ölçüde kilo alımını azaltmıştır. mg/gün [ 153]. Bununla birlikte, 12 D vitamini takviyesi denemesinin (vücut kompozisyon ölçümlerinin birincil sonuçlar olduğu 5 dahil) meta-analizi, kalori kısıtlaması olmayan D vitamini takviyelerinin, sonuçlar plasebo ile karşılaştırıldığında vücut ağırlığını veya yağ kütlesini etkilemediğini bulmuştur. 154 ].

Genel olarak, mevcut araştırmalar, daha yüksek miktarlarda D vitamini tüketmenin veya D vitamini takviyesi almanın kilo kaybını desteklemediğini göstermektedir.

Aşırı D Vitamininden Kaynaklanan Sağlık Riskleri

Fazla miktarda D vitamini toksiktir. D vitamini gastrointestinal sistemdeki kalsiyum emilimini arttırdığından, D vitamini toksisitesi belirgin hiperkalsemi (toplam kalsiyum 11,1 mg/dL’den fazla, normal aralığın ötesinde, 8,4 ila 10,2 mg/dL), hiperkalsiüri ve yüksek serum 25(OH) ile sonuçlanır. D seviyeleri (tipik olarak 375 nmol/l’den [150 ng/mL] daha yüksek) [ 155 ]. Hiperkalsemi ise sırasıyla mide bulantısı, kusma, kas güçsüzlüğü, nöropsikiyatrik rahatsızlıklar, ağrı, iştahsızlık, dehidratasyon, poliüri, aşırı susama ve böbrek taşlarına yol açabilir.

Aşırı durumlarda, D vitamini toksisitesi böbrek yetmezliğine, vücuttaki yumuşak dokuların kireçlenmesine (koroner damarlar ve kalp kapakçıkları dahil), kardiyak aritmilere ve hatta ölüme neden olur. D vitamini toksisitesi, üretim hataları nedeniyle aşırı miktarda D vitamini içeren, uygunsuz veya aşırı miktarda alınan veya doktorlar tarafından yanlış reçete edilen diyet takviyelerinin tüketiminden kaynaklanmaktadır [155-157 ] .

Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u  ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.

Uzmanlar, aşırı güneşe maruz kalmanın D vitamini toksisitesine yol açtığına inanmıyor çünkü deride previtamin D3’ün termal aktivasyonu, D3 vitamini oluşumunu sınırlayan çeşitli D vitamini olmayan formlara yol açıyor. Bazı D3 vitamini _de aktif olmayan formlara dönüştürülür [ 1 ]. Bununla birlikte, yapay UV radyasyonu sağlayan bronzlaşma yataklarının sık kullanımı, 25(OH)D seviyelerinin 375–500 nmol/L’nin (150–200 ng/mL) [ 158-160 ] oldukça üzerinde olmasına yol açabilir .

Yüksek kalsiyum alımı (yiyecek ve takviyelerden yaklaşık 2.100 mg/gün) ile orta miktarda D vitamini (yiyecek ve takviyelerden yaklaşık 19 mcg [765 IU]/gün) kombinasyonu böbrek taşı riskini 7’ye göre %17 artırdı. 1.000 mg/gün kalsiyum ve 10 mcg (400 IU)/gün D vitamini veya plasebo almak üzere rastgele atanan 36.282 postmenopozal kadın arasında 10 yıl . Bununla birlikte, yetişkinlerde tek başına veya kalsiyumla birlikte D vitamini takviyesinin yapıldığı diğer daha kısa (24 haftadan 5 yıla kadar) klinik deneyler, hiperkalsemi ve hiperkalsiüri için daha yüksek riskler bulmuş, ancak böbrek taşı için değil [162 , 163 ] .

FNB, 2010 yılında D vitamini için UL’ler oluşturdu (Tablo 4) [ 1 ]. FNB, 250 mcg’nin (10.000 IU) altındaki günlük alımlarda toksisite belirti ve semptomlarının olası olmadığını kabul ederken, UL’lerden daha düşük D vitamini alımlarının bile zaman içinde olumsuz sağlık etkileri olabileceğini kaydetti. FNB, yaklaşık 125–150 nmol/L’nin (50–60 ng/mL) üzerindeki serum 25(OH)D seviyelerinden kaçınılmasını tavsiye etti ve daha da düşük serum seviyelerinin (yaklaşık 75–120 nmol/L [30–48 ng/L]) olduğunu buldu. mL]) tüm nedenlere bağlı ölüm oranlarındaki artışlar, bazı bölgelerde (örn. pankreas) kanser riskleri, kardiyovasküler olay riskleri ve yaşlı erişkinlerde düşme ve kırık sayısındaki artışlarla ilişkilidir.

İlaçlarla Etkileşimler

D vitamini takviyeleri, çeşitli ilaç türleri ile etkileşime girebilir. Aşağıda birkaç örnek verilmiştir. Bunları ve diğer ilaçları düzenli olarak alan kişiler, D vitamini alımlarını ve durumlarını sağlık uzmanlarıyla tartışmalıdır.

Orlistat
Kilo verme ilacı orlistat (Xenical® ve alli®), yağı azaltılmış bir diyetle birlikte, D vitamininin gıdalardan ve takviyelerden emilimini azaltarak 25(OH)D seviyelerinin düşmesine yol açabilir [164-167 ] .

Statinler
Statin ilaçları kolesterol sentezini azaltır. Endojen D vitamini kolesterolden türetildiği için, statinler ayrıca D vitamini sentezini azaltabilir [ 167 ]. Ek olarak, özellikle takviyelerden yüksek miktarda D vitamini alımı, atorvastatin (Lipitor®), lovastatin (Altoprev® ve Mevacor®) ve simvastatin’in (FloLipid™ ve Zocor®) gücünü azaltabilir, çünkü bu statinler ve D vitamini vücutta görünür. aynı metabolize edici enzim [ 167-170 ] için rekabet etmek.

Steroidler
Prednisone (Deltasone®, Rayos® ve Sterapred®) gibi kortikosteroid ilaçlar genellikle enflamasyonu azaltmak için reçete edilir. Bu ilaçlar kalsiyum emilimini azaltabilir ve D vitamini metabolizmasını bozabilir [ 171-173 ]. NHANES 2001–2006 araştırmasında, 25(OH)D eksikliği (25 nmol/L [10 ng/mL]’den az), oral steroid kullandığını bildiren çocuklar ve yetişkinler arasında (%11) kullanmayanlara göre iki kattan daha fazla yaygındı (%5) [ 174 ].

Tiyazid diüretikleri
Tiazid diüretikleri (örn. Hygroton®, Lozol® ve Microzide®) idrarla kalsiyum atılımını azaltır. Bu diüretiklerin D vitamini takviyeleri (bağırsak kalsiyum emilimini artıran) ile kombinasyonu, özellikle yaşlı erişkinlerde ve böbrek fonksiyonu bozulmuş veya hiperparatiroidizmi olan kişilerde hiperkalsemiye yol açabilir [167 , 175 , 176 ] .

Bizi instagramda takip etmeyi unutmayın. Takip etmek için tıkla! 

Feragatname

Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) Diyet Takviyeleri Ofisi (ODS) tarafından hazırlanan bu bilgi formu, tıbbi tavsiyenin yerini almaması gereken bilgiler sağlar. Diyet takviyelerine olan ilginiz, bunlarla ilgili sorularınız veya kullanımınız ve genel sağlığınız için neyin en iyi olabileceği konusunda sağlık hizmeti sağlayıcılarınızla (doktor, kayıtlı diyetisyen, eczacı vb.) konuşmanızı öneririz. Bu yayında belirli bir ürün veya hizmetten bahsedilmesi veya bir kuruluştan veya profesyonel bir topluluktan tavsiye alınması, ODS’nin söz konusu ürün, hizmet veya uzman tavsiyesini onayladığı anlamına gelmez.

Günlük kalori ihtiyacınızı en doğru şekilde hesaplamak için Kalori Hesaplama aracımızı kullanabilirsiniz.