Selenyum, insan sağlığı için hayati öneme sahip bir mineraldir. Bu makalede, selenyumun ne olduğu, neden önemli olduğu, hangi gıdalarda bulunabileceği ve sağlık faydaları hakkında ayrıntılı bilgiler vereceğiz.
Selenyum Nedir?
Selenyum, vücut için gerekli olan bir mineraldir. İnsan vücudu tarafından üretilemeyen ve bu nedenle besinler yoluyla alınması gereken bir elementtir. Selenyumun sembolü “Se” olarak bilinir ve atom numarası 34’tür.
Selenyum İhtiyacı
| Yaş Grubu | Günlük Selenyum İhtiyacı |
|---|---|
| 0-6 ay | 15 mcg |
| 7-12 ay | 20 mcg |
| 1-3 yaş | 20 mcg |
| 4-8 yaş | 30 mcg |
| 9-13 yaş | 40 mcg |
| 14-18 yaş | 55 mcg |
| 19+ yaş | 55 mcg |
Not: Bu tablo, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin önerilerine dayanmaktadır ve selenyum ihtiyacı kişinin yaşına, cinsiyetine ve gebelik/laktasyon durumuna göre değişebilir. Bu nedenle, her zaman bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
Selenyum Eksikliği Belirtileri
Selenyum eksikliği, vücuttaki selenyum miktarının yeterli olmadığı durumlarda ortaya çıkan bir durumdur. Selenyum eksikliği, bazı belirtilerle kendini gösterebilir. Bunlar arasında:
- Kas güçsüzlüğü ve yorgunluk
- Cilt problemleri, özellikle kuru cilt ve saç dökülmesi
- Bağışıklık sistemi sorunları ve enfeksiyonlara yatkınlık
- Depresyon, anksiyete ve sinirlilik
- Kalp hastalığı ve hipotiroidizm gibi sağlık sorunları
Selenyum eksikliği, kronik olarak düşük seviyelerde selenyum alımı veya selenyumun yetersiz emilimi nedeniyle ortaya çıkabilir. Selenyum eksikliği olan kişiler, selenyum açısından zengin besinler tüketerek veya selenyum takviyeleri alarak durumu düzeltebilirler. Ancak, selenyum takviyeleri almadan önce doktorla görüşmek önemlidir.
Selenyumun Önemi
Selenyum, çeşitli enzimlerin yapısına dahil olan bir mineraldir. Bu enzimler, vücudun birçok farklı işlevi için gereklidir. Ayrıca, selenyumun antioksidan özellikleri vardır ve vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı korur.
Selenyum Kaynakları
Selenyum, çoğu gıdada bulunur. Özellikle Brezilya fındığı, ton balığı, hindi, sığır eti, yumurta, brokoli ve sarımsak gibi besinler zengin bir selenyum kaynağıdır.
| Besinler | Selenyum İçeriği (100 gr) |
|---|---|
| Brezilya fındığı | 1917 mcg |
| Ton balığı | 92 mcg |
| Yumurta (bir adet) | 15.4 mcg |
| İstiridye (bir adet) | 68 mcg |
| Somon | 40 mcg |
| Dana eti | 36 mcg |
| Tavuk eti | 28 mcg |
| Kırmızı mercimek | 18 mcg |
| Ispanak | 11 mcg |
| Kepekli ekmek | 10 mcg |
Selenyum ve Antioksidan Etkisi
Selenyum, güçlü bir antioksidan olarak hareket eder. Serbest radikallerin zararlı etkilerini nötralize ederek hücre hasarını önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle, selenyum tüketimi vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı koruma sağlar.
Diyetisyen Yusuf Eren Kara’dan profesyonel beslenme danışmanlığı almak için yusuferenkara.com’u ziyaret edebilirsiniz. Online Beslenme Danışmanlığı için buraya tıklayabilirsiniz.
Selenyum ve Tiroid Sağlığı
Selenyum, tiroid hormonları için gereklidir. Tiroid hormonları, vücudun metabolizmasını kontrol eden önemli hormonlardır. Selenyum eksikliği, tiroid fonksiyonlarında bozukluğa neden olabilir. Bu nedenle, yeterli selenyum alımı, tiroid sağlığı için önemlidir.
Selenyum Hakkında Araştırmalar
- Selenyum takviyesinin tiroid hastalarında otoimmün tiroidit belirtilerini azalttığı” konulu bir araştırmada, selenyum takviyesi alan katılımcıların otoimmün tiroidit semptomlarında önemli bir azalma olduğu görüldü.
- “Selenyum ve meme kanseri riski arasındaki ilişki” konulu bir araştırmada, selenyum alımının artmasıyla meme kanseri riskinin azaldığı belirlendi.
- “Selenyum takviyesinin kalp hastalığı riskini azalttığı” konulu bir araştırmada, selenyum takviyesi alan katılımcıların kalp hastalığı riskinin azaldığı görüldü.
- “Selenyumun antioksidan etkisi” konulu bir araştırmada, selenyumun güçlü bir antioksidan olduğu ve serbest radikallerin neden olduğu hasarı azalttığı gösterildi.
- “Selenyumun bağışıklık sistemi fonksiyonları üzerindeki etkisi” konulu bir araştırmada, selenyumun bağışıklık sistemi fonksiyonlarını düzenlediği ve bağışıklık sistemi hücrelerinin sağlıklı kalmasına yardımcı olduğu belirlendi.
Bu araştırmalar selenyumun vücut üzerindeki etkileri hakkında önemli bilgiler sağlamaktadır. Ancak, selenyum takviyeleri almadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Selenyum ve Bağışıklık Sistemi
Selenyumun bağışıklık sistemi üzerinde de önemli bir etkisi vardır. Bağışıklık sistemi, vücudu hastalıklara karşı koruyan bir savunma mekanizmasıdır. Selenyum, bağışıklık sisteminin işlevlerini destekleyerek vücudun enfeksiyonlara karşı savunmasını güçlendirir.
Selenyum ve Kanser Riski
Selenyum, kanser riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir. Bazı araştırmalar, yeterli selenyum tüketiminin bazı kanser türleri için koruyucu etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Ancak, bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Selenyum ve Yaşlanma
Selenyum, yaşlanma sürecini yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Selenyum, serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı koruma sağlayarak hücre hasarını önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle, yeterli selenyum alımı, genç ve sağlıklı bir cilt için önemlidir.
Selenyum ve Erkek Üreme Sağlığı
Selenyumun erkek üreme sağlığı üzerinde de olumlu bir etkisi vardır. Selenyum, sperm kalitesini artırarak erkek infertilitesinin önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca, selenyumun testosteron seviyeleri üzerinde de olumlu bir etkisi vardır.
Selenyum Eksikliği
Selenyum eksikliği, vücutta birçok soruna neden olabilir. Selenyum eksikliği, tiroid fonksiyonlarındaki bozukluklara, bağışıklık sistemi zayıflığına ve kardiyovasküler hastalıklara neden olabilir.
Selenyum Takviyeleri
Selenyum takviyeleri, selenyum eksikliği olan kişilerde önerilir. Ancak, aşırı selenyum tüketimi, zararlı yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, selenyum takviyeleri almadan önce doktorunuzla konuşmanız önerilir.
Selenyumun Yan Etkileri
Selenyumun yüksek dozlarda alınması, bazı yan etkilere neden olabilir. Yüksek dozlarda selenyum tüketimi, mide bulantısı, kusma, ishal, saç dökülmesi ve hatta ciddi zehirlenmelere neden olabilir.
Sonuç
Selenyum, sağlıklı bir yaşam için önemli bir mineraldir. Bağışıklık sistemi sağlığı, kanser riskinin azaltılması, yaşlanma sürecinin yavaşlatılması ve erkek üreme sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır. Ancak, aşırı selenyum tüketimi zararlı olabilir. Bu nedenle, selenyum takviyeleri almadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir.
Bizi instagramda takip etmeyi unutmayın. Takip etmek için tıkla!
Daha Sağlıklı Beslenmek İçin 10 Önemli Tavsiye isimli yazımı okumak için Buraya Tıklayın!
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
Hangi gıdalarda selenyum bulunur?
Selenyum, bazı besinlerde doğal olarak bulunur. İyi bir selenyum kaynağı olan besinler arasında karides, somon, ton balığı, hindi, tavuk, yumurta, mantar ve Brezilya fındığı bulunur.
Selenyumun yararları nelerdir?
Selenyum, bağışıklık sistemi sağlığı, kanser riskinin azaltılması, yaşlanma sürecinin yavaşlatılması ve erkek üreme sağlığı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir.
Selenyum takviyeleri almanın yan etkileri nelerdir?
Selenyum takviyeleri, yüksek dozlarda alındığında bazı yan etkilere neden olabilir. Yüksek dozlarda selenyum tüketimi, mide bulantısı, kusma, ishal, saç dökülmesi ve hatta ciddi zehirlenmelere neden olabilir.
Selenyum alımı ne kadar olmalıdır?
Selenyum alımı, yaşa, cinsiyete ve diğer faktörlere göre değişebilir. Yetişkin erkekler için günlük alım miktarı 70 mikrogram, yetişkin kadınlar için ise 55 mikrogramdır.
Kimler selenyum takviyeleri almalıdır?
Selenyum takviyeleri, selenyum eksikliği olan kişilerde önerilir. Ayrıca, bazı durumlarda, özellikle kanser riski yüksek olan kişilerde selenyum takviyeleri önerilebilir. Ancak, selenyum takviyeleri almadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir.
Kaynaklar
- Duntas, L. H. (2003). Selenium and thyroid: present knowledge and future perspective. European journal of endocrinology, 148(6), 745-753.
- Cai, X., Wang, C., Yu, W., Fan, W., Wang, S., Shen, N., & Wu, P. (2016). Selenium exposure and cancer risk: an updated meta-analysis and meta-regression. Scientific reports, 6, 19213.
- Flores-Mateo, G., Navas-Acien, A., Pastor-Barriuso, R., & Guallar, E. (2006). Selenium and coronary heart disease: a meta-analysis. American journal of clinical nutrition, 84(4), 762-773.
- Rayman, M. P. (2000). The importance of selenium to human health. The lancet, 356(9225), 233-241.
- Hoffmann, P. R., & Berry, M. J. (2008). The influence of selenium on immune responses. Molecular nutrition & food research, 52(11), 1273-1280.
- “Selenium.” National Institutes of Health, Office of Dietary Supplements, 13 Nov. 2020, ods.od.nih.gov/factsheets/Selenium-HealthProfessional/.
- Rayman, Margaret P. “The importance of selenium to human health.” The Lancet, vol. 356, no. 9225, 2000, pp. 233-241.
